وبلاگ

این فصل به دو بخش مبانی نظری و پیشینه پژوهش تقسیم می‌شود. مبانی نظری به موضوع پژوهش پرداخته و در بخش مربوط به پیشینه پژوهش به پژوهش‌هایی که در زمینه توان هوازی و توان بی‌هوازی و ورزش فوتسال انجام گرفته پرداخته می‌شود.

2-2- بخش اول: مبانی نظری پژوهش

2-2-1- ویژگی‌های فیزیولوژیکی

2-2-1-1- آستانه هوازی

حداقل شدت و مدت تمرین برای تاثیرگذاری بر آمادگی هوازی، آستانه هوازی نامیده می‌شود. حداقل شدت برای رسیدن به آستانه هوازی، 70 درصد حداکثر ضربان قلب یا 55 درصد vo2max و حداقل مدت تمرین 20 دقیقه، پیشنهاد شده است. تمرین هوازی، آستانه هوازی را افزایش می‌دهد و در نتیجه ورزشکار برای رسیدن به آستانه هوازی باید با شدت و مدت بیشتری تمرین کند (41).

2-2-1-2- ظرفیت هوازی

برای تعیین توانایی دریافت، انتقال و مصرف اکسیژن معمولا از آزمون فزاینده یا دوچرخه کارسنج پیش‌رونده استفاده می‌شود. شدت فعالیت ورزشی افزایش می‌یابد تا ورزشکار در دریافت اکسیژن به فلات برسد یا تا جایی‌که ورزشکار نتواند آزمون را ادامه دهد. نتیجه آن که ظرفیت دستگاه هوازی که در تعریف شامل دستگاه تنفسی (دریافت)، دستگاه قلبی- عروقی(انتقال) و عضلات(مصرف) می‌شود، به لیتر اکسیژن مورد استفاده در دقیقه بیان می‌شود. ظرفیت هوازی بیشینه که بدان حداکثر اکسیژن دریافتی یا VO2max نیز گویند، اندازه موتور هوازی (برای مثال، 3 لیتر) تعریف می‌شود؛ درست مثل موتور ماشین که با توجه به اندازه‌اش درجه‌بندی می‌شود. ظرفیت هوازی، پیش­گویی عالی از عملکرد ورزشی در ورزش‌های فاقد حمل وزن مثل دوچرخه­سواری، شنا و قایقرانی بشمار می‌رود. دامنه مقادیر از 3 تا بیشتر از 6 لیتر در دقیقه و مقادیر بیشتر با عملکرد خیلی عالی ارتباط دارند (60 ،41).

2-2-1-3- حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2max)

مقدار اکسیژنی که در اوج تمرینات هوازی در بافت‌های بدن به مصرف می­رسد Vo2max نام دارد. این مقدار بر حسب میلی­لیتر در دقیقه

 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن محاسبه می‌شود. کسانی که Vo2max بالاتری دارند، بیشتر می‌توانند در تمرینات فشرده استقامت داشته باشند. تحقیقات نشان می‌دهند که Vo2max با فشرده‌تر کردن تمرینات قابل افزایش است، به طوری‌که می‌تواند راندمان قلب را بین 65 تا 80 درصد بهبود بخشد این تمرینات بایستی در طول هفته سه تا پنج بار و هر بار به مدت بیست دقیقه انجام شود (61 ،41). بیشترین مقدار اکسیژنی که فرد می‌توانند هنگام یک وهله تمرین سنگین مصرف کند اغلب در آخرین دقیقه تمرین ثبت می‌شود که (الف) حجم اکسیژن مصرفی (vo2) به  رغم افزایش بیشتر شدت فعالیت ورزشی به یکنواختی برسد (ب) نسبت تبادل تنفسی از 1/1 فراتر رود و (ج) تواتر قلبی بیشینه نزدیک به حدکثر ضربان قلب (سن -220) برآورده باشد (11).

میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی بیشینه برای بازیکنان نخبه فوتبال بین 55 تا 75 میلی لیتر بر هر کیلوگرم در دقیقه گزارش شده است. اگرچه نتایج تحقیقات نشان داده است که میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی برای بازیکنان فوتسال در دامنه متوسط به بالا (57-62) می‌باشد؛ با این وجود، این مقدار تحت تاثیر عواملی همچون سطح مسابقات، اوج آمادگی، برنامه‌های تمرینی، مرحله فصل، پایداری در تیم (حضور در ترکیب ثابت تیم، آسیب ندیدن و پست بازیکنان) قرار دارد (1، 16، 17). در نمودار زیر (2-1) نسبت اکسیژن مصرفی به شدت ورزش نشان داده شده است. با توجه به نمودار، نقطه­ای که اوج شدت فعالیت در آن قرار دارد، همان نقطه حداکثر