اگرهمهاینشاخصهاومؤلفههادرمفهومی واحدخلاصهشوند،اینمفهومهماناکیفیت زندگی استکهبر اساسآنمیتوانگفتتوسعه هدفیاستکهبهوسیلهانسانهایواقعیوبرایانسان هایواقعیتحققمییابدوتوجهبهکیفیتزندگیآن هاخودهمراهرسیدنبهتوسعهوهمهدفآن محسوبمیشود.
کیفیتزندگیمفهومجدیدینیست،اماخاستگاه آنبهعنوانیکحیطهیتحقیقیدرجوامعغربیوبه ویژهآمریکابهدهه۱۹۶۰میلادیبازمیگردد. هرچند کهدرایندههودودههبعدعمدهاینتحقیقاتبر شاخصهایعینیمتمرکزبودووجهغیرجامعه شناختی (غالبًاپزشکی)، (ابیل، 2000؛ مارکیدز،2001). درطیدهه۱۹۹۰وبهویژهسالهایآغازینقرنبیستو یکم،شاخصهایذهنیوابعادجامعهشناختینیز اهمیتیدرخوریافتند.
واژه کیفیت زندگی نخستین بار توسط پیگو در سال 1920 در کتاب اقتصاد و رفاه مورد استفاده قرار گرفت. به مرور زمان محققان متوجه شدند که کیفیت زندگی می تواند یکی از پیامدهای پراهمیت در ارزیابی سلامت باشد، چنانچه تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامت نیز به این نکته تأکید دارد (فایول،2000). درخصوص معنی کیفیت زندگی تعاریف و تعابیر مختلفی ارائه شده است . برخی آن را توانایی فرد برای اداره زندگی از دید خود می دانند (وبر، 1998).
قمبه لحاظاقتصادی اجتماعیتوسعهیچندانی نیافته. پایین بودنسطح درآمد و عدم توسعه،برخورداریبازنشستگان کارگری شهرداری قماز امکاناتتوسعهایورفاهیراتحتتأثیرقرارداده، در نتیجهسطحزندگیراپاییننگاهداشتهاست.
همچنین،می توانپرسیدکهچهعواملاقتصادیو اجتماعیایسببشدهسطحزندگیبازنشستگان کارگری شهرداری قم پایین باشد؟
این مفهوم،کمک میکندبتوانیمشکل زندگی بازنشستگان کارگری قمراازدووجهبررسیکنیم: نخست،وجه عینی و واقعیاست کهبراساسآنمیتوانمیزانبهرهمندی مردمازامکاناتمادیراسنجید. دراینوجه،میزان برآوردهشدننیازها،خواستههاوانتظاراتیکهجنبهعام دارندوبرایزندگیضروریهستندموردتوجهقرارمیگیرد. دوم،وجهذهنیوتصوریاستکهبراساسآن میتوانمیزانرضایتوخشنودیمردمازبرآوردهشدن نیازهایواقعیراسنجید. همچنین،ازطریقاینوجهمیتوانشکلزندگیمردمراازدیدخودآنهانگریستو کیفیتآنرابرحسبذهنیتخودآنهاموردارزیابی قرارداد.بنابراین،مسألهایکهرودررویتحقیقحاضر قرارداردایناستکهکیفیتزندگیبازنشستگان کارگری شهرداری قم به گونهایبرسدکههردووجهذهنیوعینیآنرامد نظرداشته،حیطههاییرامشخص سازدکهنمایانگر ابعادمهموعمدهزندگیباشد.
مولفههای کیفیت زندگی عبارتند از : عملکرد جسمی، مشکلات جسمی، درد جسمی، سلامت عمومی، نشاط، عملکرد اجتماعی، مشکلات روحی، سلامت روانی. هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت مولفههای کیفیت زندگی در بازنشستگان کارگری شهرداری قم میباشد. همچنین بررسی میزان تاثیر عوامل عملکرد جسمی، مشکلات جسمی، درد جسمی، سلامت عمومی، نشاط، عملکرد اجتماعی، مشکلات روحی، سلامت روانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم میباشد که بصورت یک رابطه علّی(علت و معلولی) بررسی می شود.
3- چارچوب نظری تحقیق
اساس نظری موضوع کیفیت زندگی در نظریه سلسله مراتب نیازها مزلو قرار دارد و بعدها به منظور گسترش قلمرو آن سایر نظریهها مورد استفاده قرار گرفته است.
در اینجا، به دو نظریه مزلو و بوم شناسی انسانی اشاره میکنیم و سرانجام مفاهیم عمده آن نظریهها را گزینش نموده، با ادغام آنها مدلی تدوین میکنیم که سهم هر یک را در بررسی کیفیت زندگی نشان میدهد.
آبراهام هرولد مزلو، روان شناس انسان گرای آمریکایی، نیازهای اساسی انسانی را در قالب پنج نیاز عمده دسته بندی کرده است. به نظر وی، آرایش این نیازها به شکل سلسله مراتبی است که به ترتیب عبارت اند از: نیازهای جسمانی، نیازهای ایمنی، نیازهای تعلق و عشق، نیازهای احترام، و نیازهای خودشکوفایی (مزلو،۱۳۷۲).
نظریه مزلو، از این حیث که نیازها را پدیداری انگیزشی روانی تلقی میکند نظریهای روان شناختی است، اما از این حیث که رفع این نیازها را مبتنی بر روابط و پیش شرطهای اجتماعی میداند جامعه شناختی است. از نظر مزلو، موقعیتها و شرایط اجتماعی موجب برآورده شدن یا نشدن نیازها میشود و مورد اخیر، به نوبه خود، موجد نگرشها و رفتارهای خاصی در فرد میگردد. از این رو، میتوان گفت که برآورده شدن یا نشدن نیازها، حلقه رابط فرد با ساختار اجتماعی است.
«نیازهای ابتدایی بشر : مزلو خود در این باره میگوید فقط میتواند به دست سایر افراد بشر یعنی جامعه و از طریق آنان ارضا گردد (مزلو، 1381).
مزایایی را که نظریهی مزلو در تحلیل کیفیت زندگی دارد می توان از دو بعد مورد توجه قرار داد : از جهت متغیر وابستهی تحقیق، این نظریه میتواند در تعیین شاخصهای کیفیت زندگی کمک مهمی بکند. پنج نیازی را که مزلو به شکل سلسله مراتبی مشخص میکند، میتوان، با جرح و تعدیل هایی، به عنوان مؤلفهها و شاخص های کیفیت زندگی تعیین نمود : الف) وضعیت سلامتی بهداشتی، ب) وضعیت اقتصادی، ج) وضعیت امنیتی، د) وضعیت اجتماعی، ه) بهزیستی ذهنی روانی. این پنج حیطه، متناظر است با پنج نیاز اساسی در نظریه مزلو.
از سوی دیگر، کمک مهم نظریهی مزلو، تعیین عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی افراد یا متغیرهای مستقل تحقیق است. از آن جایی که مزلو، برآورده شدن و یا نشدن نیازها و نیز چگونگی آن را منوط به ترتیبات اجتماعی و نهادی میداند، میتواند در انجام تحقیقات علی جامعه شناختی به کار آید. در این تحقیق، از مفهوم ترتیبات اجتماعی و نهادی مورد نظر مزلو میتوان چهار متغیر شیوه جامعه پذیری در خانواده، میزان تحصیلات، میزان استفاده از رسانههای همگانی و نگرش های سنتی/مدرن را به عنوان تعدادی از متغیرهای مستقل استخراج نمود.
نظریه دیگری که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته، نظریه بوم شناسی انسانی است. این نظریه، تعاملها و روابط به هم وابسته انسانها با محیطهای فیزیکی، زیستی و اجتماعی آنها را مورد توجه قرار داده، بدین وسیله تغییر و تبدیل منابع مواد، انرژی و اطلاعات را شامل میگردد. براساس دیدگاه بوم شناسی، این پویشها و تحولات، برای شناخت جامع تجربهی انسانی مفید است. دیدگاه بوم شناختی، کیفیت زندگی انسانها و کیفیت محیط را به هم وابسته میداند و بر آن است که کیفیت زندگی افراد و خانوادهها را نمیتوان جدا از کیفیت کل زیست بوم در نظر گرفت (رتینگ و لی چتنتریت، 2005).
4- اهمیت و ضرورت تحقیق
بررسی وضعیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم از لحاظ سلامت روانی و جسمانی امری مهم و ضروری میباشد. با توجه به اینکه سلامت روانی و جسمانی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی آنها میگذارد، بررسی میزان تاثیر هر یک از مولفههای سلامت روانی و جسمانی بر کیفیت زندگی آنها بسیار مهم و ضروری میباشد. واضح است که اگر بازنشستگان کارگری شهرداری قم از سلامت روانی و جسمانی مطلوبی برخوردار باشند، بیشتر میتوانند برای خانواده و شهر خود مفید و موثر باشند و سایر کارگران شهرداری قم بیشتر میتوانند از تجربه بازنشستگان استفاده نمایند. باتوجه به اهمیت نقش بازنشستگان کارگری شهرداری قم در خانواده و جامعه، هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تاثیر مولفههای سلامت روانی و جسمانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم میباشد.
5- پیشینه تحقیق
اغلب تحقیقاتی که در ایران و سایر کشورهای جهان دربارهی کیفیت زندگی صورت گرفته، افراد یا گروههای خاصی را کانون توجه خود قرار داده اند. تحقیقاتی که کیفیت زندگی را در سطح عموم مردم یک منطقه مطالعه کرده باشند به ندرت دیده میشود. در این زمینه تحقیقاتی انجام گرفته که به برخی از این تحقیقات در پایان فصل دوم در قسمت تحقیقات پیشین(داخلی و خارجی) اشاره خواهیم کرد.
6- اهداف تحقیق
1-6 هدف اصلی
بررسی میزان تاثیر مولفههای سلامت روانی و جسمانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم.
2-6 اهداف فرعی
بررسی میزان تاثیر عملکرد جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر مشکلات جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر درد جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر سلامت عمومی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر نشاط بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر عملکرد اجتماعی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر مشکلات روحی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
بررسی میزان تاثیر سلامت روانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم
7- سوالات تحقیق
1-7 سوال اصلی
آیا مولفه های سلامت روانی و جسمانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
2-7 سوالات فرعی
آیا عملکرد جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا مشکلات جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا درد جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا سلامت عمومی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا نشاط بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا عملکرد اجتماعی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا مشکلات روحی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
آیا سلامت روانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد؟
8- فرضیات تحقیق
1-8 فرضیه اصلی
مولفه های سلامت روانی و جسمانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
2-8 فرضیات فرعی
عملکرد جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
مشکلات جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
درد جسمی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
سلامت عمومی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
نشاط بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
عملکرد اجتماعی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
مشکلات روحی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
سلامت روانی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم تاثیر معنیداری دارد.
9- جامعه آماری تحقیق
جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه بازنشستگان کارگری شهر قم در دهه منتهی به سال 1392 میباشد. تعداد بازنشستگان کارگری شهرداری قم در دهه منتهی به سال 1392 برابر 256 نفر میباشد.
10- قلمرو تحقیق
1-10 قلمرو موضوعی تحقیق :
از بعد موضوع، تحقیق حاضر مربوط به شاخه مدیریت منابع انسانی که به بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم از لحاظ سلامت روانی و جسمانی میپردازد.
2-10 قلمرو مکانی تحقیق :
قلمرو مکانی این تحقیق، بازنشستگان کارگری شهرداری استان قم میباشد.
3- 10 قلمرو زمانی تحقیق :
قلمرو زمانی این تحقیق مربوط به دهه منتهی به سال1392 است که اطلاعات تحقیق در این مقطع زمانی از طریق توزیع پرسشنامه جمع آوری شده است.
11- نوع و روش تحقیق
این تحقیق از دسته تحقیقات توصیفی مبتنی به روش پیمایشی میباشد. پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی بوده که به بررسی وضعیت کیفیت زندگی در بازنشستگان کارگری شهرداری قم در دهه منتهی به سال1392 میپردازد. نوع روش تحقیق نیز از نوع علّی(علت و معلولی) می باشد.
12- روش گردآوری اطلاعات
برای جمع آوری اطلاعات از روشهای زیر استفاده گردیده:
1-12 مطالعات کتابخانهای :
جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری وادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه ای، مقالات، کتابهای مورد نیاز ونیز از شبکه جهانی اطلاعات استفاده شده است.
2-12 تحقیقات میدانی :
به منظور جمع آوری داده ها واطلاعات برای تجزیه وتحلیل از پرسشنامه استفاده خواهد شد و همچنین گردآوری اطلاعات از طریق منابع اطلاعاتی دست دوم مانند کتب، نشریات. مجلات جمع آوری میشود.
13- روش تجزیه وتحلیل اطلاعات
در بخش آمار توصیفی با تشکیل جداول فراوانی ودرصد فراوانی نسبی و رسم نمودارهای فراوانی به توصیف مشخصات جمعیت شناختی پاسخ دهندگان پرداخته میشود، همچنین وضعیت پاسخهای آنها به سوالات تخصصی پرسشنامه از نظر توصیفی با تشکیل جداول فراوانی و رسم نمودارهای فراوانی بررسی میشود. در بخش آمار استنباطی از آزمونهای آماری کلموگروف اسمیرنوف یک نمونه ای، تی یک نمونه ای ، دوجمله ای جهت بررسی درستی فرضیه های تحقیق استفاده میشود. همچنین از آزمون فریدمن جهت بررسی یکسان بودن یا یکسان نبودن تاثیرات مولفه های سلامت روانی و جسمانی بر زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم استفاده میشود. برای بررسی تاثیرات متغیرهای جمعیت شناختی بر کیفیت زندگی بازنشستگان کارگری شهرداری قم از تحلیلهای آماری با نرم افزار SPSS22 استفاده شد.
ای بر صنعت نمایشگاهی، شرکت نمایشگاههای بین المللی،1383). حال این مسئله در ذهن ما به وجود میآید که آیا نمایشگاهها میتوانند به عنوان یک ابزار بازاریابی موجبات توسعه صادرات غیر نفتی و کاهش وابستگی درآمدهای ارزی به صادرات نفتی را ایجاد کنند یا نه؟و چه عواملی بر موفقیت هر چه بهتر نمایشگاه ها اثر دارند؟
صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی نقش مهمی را در عرصه اقتصاد ایفا میکند، زیرا تقویت ظرفیت های تولید و ایجاد ظرفیت های جدید ضمن هموار کردن راه توسعه صادرات نقش دولت را به عنوان تضمینکننده سرمایهگذاریهای موجود و کاهش انحصار پر رنگتر میکند. از سوی دیگر صادرات امکان استفاده از بازارهای جهانی را برای رشد تولید داخلی مهیا کرده و بنگاههای تولیدی را قادر میکند تا از محدودیتهای بازار داخلی رها شده و با توسعه صادرات بازارهای جهانی را هدف قرار داده و از صرفههای اقتصادی حاصل از مقیاس تولید بیشتر بهرهبرداری کنند.(مریم فدایی، نقش تحقیقات استراتژیک بازار در توسعه صادرات،، مجموعه مقالات چهاردهمین همایش ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور، مهر 1387،ص659)
یکی از ابزارهای مهم برای رونق بخشیدن به صادرات و انجام فعالیت موثر در تبلیغات و بازاریابی کالاها و خدمات، نمایشگاه است. هیچ یک از وسایل ارتباط جمعی همانند نمایشگاه دارای کارکرد چند بعدی نیستند. در نمایشگاه میتوان علاو بر جذب مشتریان جدید و بهبود مناسبات با مشتریان فعلی، از تغییرات در ترکیب و رفتار آنها اطلاع حاصل کرد و ضمن تماس مستقیم با خریداران بالقوه اطلاعات مورد نیاز در زمینههای چون کیفیت کالا، روش یا طرقه کار با آن، خدمات پس از فروش … را در اختیار آنها گذاشت. در تعریف گویا و کوتاه نمایشگاه را میتوان تبلیغ زنده نامید، زیرا در نمایشگاه عواملی چون تولیدکننده، توزیعکننده، مصرفکننده کالا یا خدمات دریک زمان و مکان مناسب گردهم میآیند، هم چنین برگزاری نمایشگاه موجب افزایش سطح اطلاعات و دانش عمومی، علمی و فنی بازدیدکنندگان میگردد.(نیازی،1382،ص17) (نیازی،سید رضا(1382)؛ حضور موفق در نمایشگاه، چاپ اول، نشر اتابک.)
در طی سالهای اخیر بخش عمده کشور، علی الخصوص دولت مردان و اقتصاددانان بحث توسعه صادرات غیر نفتی و جهش صادرات را در سرلوحه کاری خود قرار دادهاند ، و به دنبال استراتژی مناسب جهت بهبود روند فعلی وافزایش صادرات کالا و خدمات میباشند . لذا موضوعاتی نظیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی، ایجاد مراکز تجاری در دیگر کشورها، تسهیل مقررات صادرات، حضور در نمایشگاهها، ایجاد مناطق آزاد تجاری و غیره، همه در جهت موضوع توسعه صادرات غیر نفتی می باشد. از جمله راهکارهایی که مرکز توسعه صادرات به عنوان سیاستگذار انتخاب نموده است (ادغام در سازمان توسعه تجارت ایران) برگزاری نمایشگاههای تخصصی صادراتی میباشد (وظیفه اصلی برگزاری نمایشگاهها در داخل و خارج از کشور به عهده شرکت سهامی نمایشگاههای بین المللی ایران میباشد.)
اهداف در این پژوهش، عبارتند از:
پیشنهاد راهکار مطلوب و مناسب جهت برگزاری موفقیتآمیز نمایشگاهها
چه عواملی در موفقیت نمایشگاههای تخصصی بین المللی (صادراتی) موثراست؟
توجه به زمان و فضای برگزاری نمایشگاه بر موفقیت نمایشگاه ها تأثیر معنادار دارد.
تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها یک تحقیق توصیفی پیمایش و از نوع همبستگی است .
جامعه آماری این تحقیق مدیران غرفه های شرکت کننده در نمایشگاههای تخصصی بین المللی( صادراتی) برگزار شده در محل دایمی نمایشگاههای تهران شش ماهه اول 1393 بوده است که بالغ بر 2000 نفر می باشد.
1-8-1- روش گردآوری اطلاعات
به منظور جمعآوری اطلاعات در این پژوهش از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است بدین ترتیب که به منظور جمع آوری تاریخچه و مبانی نظری از روش کتابخانهای با مراجعه به اسناد و مدارک ،سایتهای اینترنتی ، بانکهای اطلاعاتی و مقالات علمی و پایاننامهها و…استفاده شده و با استفاده از روش میدانی و جمع آوری نظرات شرکت کنندگان و مراجعین در نمایشگاه ها از طریق پرسشنامه بررسی گردید .
1-8-2- روش تجزیه و تحلیلهای آماری
جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.
1-8-2-1- آمار توصیفی
برای تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده ابتدا آمار توصیفی که به بررسی متغیرهای جمعیت شناختی تحقیق شامل جنسیت، میزان تحصیلات، سن، سابقه خدمت میپردازد؛ مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از جداول فراوانی و فراوانی نسبی و آزمون کروسکال والیس از طریق نرافزار SPSS صورت میگیرد.
1-8-2-2- آمار استنباطی
مطابق فرضیات در نظر گرفته شده از نرم افزارSPSS برای بررسی ارتباط بین مدیریت، هدایت عملکردی نیروها، تبلیغات حرفه ای و تخصصی بر موفقیت، شفاف سازی برای مشارکت کنندگان، لزوم نظام حمایتی و رعایت اصول بازرگانی، توجه به شرایط حاکم بر جامعه و همکاری و مشارکت همه عوامل درگیر نمایشگاه از آزمون، توجه به زمان و فضای برگزاری نمایشگاه با توجه به عنوان و سوالات پژوهش از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شده است و با شناسایی عوامل موثر بر موفقیت نمایشگاههای بین المللی ، به تنظیم پرسشنامه ، توزیع و جمع آوری آنها ( پرسشنامه ) و با استفاده از نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل پرداخته شده اس
در این فصل به تعریف مساله و تشریح ضرورت انجام پژوهش و اهداف آن پرداخته و بر اساس فرضیهها ، چارچوب نظری ارائه خواهد شد. همچنین چگونگی روش انجام پژوهش ، روش گردآوری اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل دادهها و تعاریف مفاهیم و متغیرهای عملیاتی استفاده شده در پژوهش ارائه میگردد. هدف از این فصل ارائه کلیات است. با مطالعه این فصل میتوان با کلیات و چارچوب کلی پژوهش آشنا شد.
1-2 تعریف مساله و بیان سوالهای اصلی پژوهش
توسعه فن آوریهای اطلاعاتی و ارتباطی زیرساختهای کسب و کارها را تغییر داده، شبکه جهانی وب به طور اساسی انتظارات مشتریان را در مورد سرعت، دقت، قیمت و خدمات را افزایش داده و فاصله جغرافیایی معنای خود را از دست داده است و در دسترس بودن خدمات، سهولت و سرعت توزیع خدمات باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمانها، از جمله بانکها، میگردد.
مشتریان بانک با استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی میتوانند عملیات بانکی خود را در زمان و مکان مورد علاقه خود به انجام رسانند و از سوی دیگر بانکها نیز به دلیل کاهش تعداد کارکنان و کاهش تعداد شعب از هزینههای عملیاتی خود کاسته و سود میبرند.
بانکداری الکترونیکی ارائه خدمات و سرویس به مشتریان یک بانک برای دسترسی به اطلاعات حسابها و امکان انجام تراکنش مالی از طریق کانالهای ارتباطی فراهم شده بر بسترICT است (سرمدسعیدی،1383). در واقع بانکداری الکترونیکی شامل کلیه کانالهای الکترونیکی است که مشتریان برای دسترسی به حسابهای خود از آن استفاده میکنند. این کانالها شامل اینترنت، موبایل، تلفن، تلویزیون دیجیتال و دستگاه خودپرداز است (کارجالوتو و همکاران ، 2003).
امروزه بسیاری از بانکها در سطح جهان خدمات خود را به صورت الکترونیکی ارائه میدهند و با یکپارچه شدن اقتصاد جهانی، کشور ما نیز تحتتاثیر قرار خواهد گرفت لذا در بلند مدت چارهای جز الکترونیکی شدن بانکها وجود ندارد. از سوی دیگر، بخش در حال رشدی از مشتریانی که فهم تکنولوژیکی دارند به وجود آمدهاند که سیستمهای توزیع خدمت مبتنی بر فن آوری اطلاعاتی را به دریافت این خدمات از طریق کارکنان بانک ترجیح میدهند(جوزف و همکاران، 2003).
بانکداری اینترنتی با استفاده از تکنولوژی وب و اینترنت مشتریان را قادر می سازد تا فعالیت های مالی خود را در یک محیط مجازی انجام دهند. تفاوت بین بانکداری اینترنتی و بانکداری خانگی این است که برای دستیابی به خدمات بانکی اینترنت نیازی به نصب یک نرم افزار اختصاصی وجود ندارد بلکه خدمات بانکی می تواند از طریق شبکه عمومی اینترنت قابل دسترسی باشد و مشتری از طریق اینترنت به حساب بانکی خود مرتبط می شود . بانکداری اینترنتی در ایران نیز مطرح شده است و بانکهای دولتی و خصوصی به سمت ارائه اینترنتی خدمات خود حرکت کردهاند، بدین ترتیب که در اواخر دهه 1360 بانکهای کشور به سیستم اتوماسیون عملیات بانکی و یارانه ای کردن ارتباطات خود توجه نشان دادند، حرکت به سمت بانکداری الکترونیکی از اوایل دهه 70 آغاز و پس از آن کارتهای اعتباری، خودپردازها، سیستمهای گویا و….وارد خدمات نوین بانکها شدند و این امر تا به امروز به اینترنت بانک و یا همراه بانک نیز گسترش پیدا کرده است.
از مزایای بانکداری الکترونیک میتوان به برآوردهای کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل اشاره کرد که یان میدارد مبادلات تجاری از طریق بانکداری الکترونیکی موجب میشود تا 10% رقم مورد مبادله صرفه جویی شود. از اینرو امروزه استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیک و طراحی سایتهای مرتبط با این فناوریها در جهان بسیار رونق یافته است این در حالی است که ایران در زمینه بانکداری الکترونیک در بین 60 کشور جهان در رتبه 58 قرار دارد. مطابق برآورد، هزینه تهیه اسناد کاغذی برای معاملاتی به ارزش 2 تریلیون دلار به حدود 140میلیارد دلار بالغ میگردد که این خود نزدیک به 7% ارزش کالاهای مبادله شده است در صورتی که میتوان اینگونه هزینه ها را با کاربرد فناوری مبادله الکترونیکی، کاهش داد(سایت بازتاب 1392).
از اینرو بررسی عوامل اثرگذار بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری الکترونیکی اهمیت دوچندانی می یابد که این پژوهش به بررسی آن میپردازد و هدف اصلی این است که نتایج حاصل در کنار نتایج سایر مطالعه ها به سیاستمداران این حوزه کمک کند تا به تقویت عوامل اثرگذار بر استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی بپردازند.
1- 3 سابقه و ضرورت انجام پژوهش
افزایش رقابت، تغییر محیطهای کسب و کار، جهانی شدن و پیشرفت فن آوریهای ارتباطی و اطلاعاتی از جمله تغییرات مهمی هستند که صنعت خدمات مالی و بانکداری را نیز وادار به تغییر نمودهاند. تقاضا برای خدمات مالی به سرعت در حال تغییر است. با گذر مشتریان از مرحله بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی، استراتژیهای جدیدی برای جذب مشتری و حفظ مشتریان کنونی ضروری مینماید(کارجالوتو و همکاران ، 2003).
پاسخگویی به نیاز این مشتریان با بافت سنتی بانکهای کشور آسان نیست و ایجاد زمینه و در اختیار قرار گرفتن فن آوری مناسب الزامی است. در ایران گسترش تدریجی دسترسی به اینترنت و در اختیار قرار داشتن کامپیوترهای خانگی توسط شرکتها و اقشار مختلف مردم، نیازهای بالقوهای در زمینه دریافت خدمات بانکداری الکترونیکی از طریق اینترنت آشکار نموده است (صابری، 1380).
پژوهشهای انجام شده بر روی پذیرش بانکداری اینترنتی از سوی مشتریان، درک عقاید مشتری در مورد استفاده از بانکداری اینترنتی را ارتقا میبخشد و نشان میدهد چگونه این عقاید و نگرشها بر رفتار مصرف کننده در مورد استفاده از بانکداری اینترنتی تاثیر میگذارند(سو و همکاران، 2000).
از طرفی قبل از ارائه هرگونه خدمات جدید باید پژوهشهایی در مورد اقتصادی بودن خدمات مزبور، منطبق بودن خدمات جدید با نیازهای جامعه و اینکه چه سیستمی میتواند این خدمات را به خوبی به مشتریان ارائه کند، صورت گیرد. در کشورهای در حال توسعه، بانکها معمولا” با بررسی خدمات ارائه شده توسط سیستم بانکی کشورهای توسعه یافته اقدام به تقلید از آنها و ارائه خدمات میکنند و به دلیل عدم انجام پژوهش ها و بررسیهای موردنیاز اینگونه خدمات را به صورت ناقص به مشتریان خود ارائه میکنند(سرمدسعیدی،1383). در حالی که بانکها باید قبل از ارائه هرگونه خدمات جدید شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور را مدنظر قرار دهند. چرا که وجود نرخ تورم بالا، کمی درآمد، پایین بودن سطح آگاهی مردم و خواستههای آنها، بیاعتمادی مردم نسبت به خدمات جدید و تبلیغات نامناسب موجب میشوند تا یک خدمت جدید نتواند بین مردم به راحتی گسترش پیدا کند (شیخانی، 1378). بدیهی است در صورت عدم استقبال مشتریان از سیستمهای بانکداری الکترونیک ارائه اینگونه خدمات با شکست مواجه خواهد شد(سرمدسعیدی،1383).
بنابراین شناسایی عواملی که موجب میشود مصرف کننده قصد استفاده از یک تکنولوژی جدید مانند استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی را داشته باشد حائز اهمیت است. شناسایی این عوامل به بانکداران کمک میکند که استراتژیهای بازاریابی خود را برای ارتقاء اشکال جدید سیستمهای بانکداری الکترونیکی به کار گیرند.
1-4چارچوب نظری پژوهش
بر اساس کلیات مطرح شده مدل پژوهش به شکل زیر خواهد بود :
1- 5 فرضیه های پژوهش
براساس روابط نشان داده در چارچوب نظری پژوهش ، فرضیههای پژوهش عبارتند از:
فرضیه 1: سهولت دسترسی به اینترنت بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی تاثیر دارد.
فرضیه 2: امنیت سیستم بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی تاثیر دارد.
فرضیه 3: کیفیت تکنولوژی بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی تاثیر دارد.
فرضیه 4: مفید بودن خدمات بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی تاثیر دارد.
1-6 اهداف پژوهش
هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی عوامل موثر بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی است، برای رسیدن به این هدف کلی در اینجا اهداف جزئیتری بیان میشود:
1-بررسی تاثیر سهولت دسترسی به اینترنت بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی
2- بررسی تاثیر امنیت سیستم بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی
3- بررسی تاثیر کیفیت تکنولوژی بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی
4- بررسی تاثیر مفید بودن خدمات بر میزان استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی
1-7روش پژوهش
پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی میباشد که به روش توصیفی انجام میشود.
1-7-1روش و ابزار گردآوری اطلاعات
گردآوری اطلاعات در پژوهش مذکور در دو مرحله انجام شده است مرحله اول کتابخانه ای که جهت تدوین مبانی نظری پژوهش از مطالعات کتابخانهای و مراجعه به منابع علمی ، مقالات و جستجو در شبکه های اطلاعاتی و اینترنتی و بررسی اسنادو مدارک در زمینه های مرتبط با موضوع پژوهش استفاده شده است. مرحله دوم در خصوص بررسی فرضیه های پژوهش از توزیع پرسشنامه و جمع آوری اطلاعات در جامعه آماری در بازه زمانی دو هفته صورت گرفته است.
اطلاعات گردآوری شده با استفاده از فنون آماری مناسب تجزیه و تحلیل نهایی میشود.سوال های پرسشنامه بر اساس فرضیه های پژوهش و با مطالعه پژوهش های صورت پذیرفته و از آنجا که گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه است اثبات پایایی پرسشنامه ضرورت دارد. بر این اساس برای تعیین اعتبار درونی ابزار گردآوری اطلاعات آلفای کرونباخ داده های پرسشنامه را مورد آزمون قرارداده و برای تعیین روایی محتوای پرسشنامه با اساتید و متخصصان مشورت شده است.
1-7-2جامعه آماری و تعداد نمونه
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مشتریان شعبات بانک پاسارگاد در استان البرز شهر کرج در بازه زمانی دو هفته که مجموعا” شامل ده شعبه میباشد، نمونهگیری به روش خوشهای انجام شده است به دلیل پراکندگی جغرافیایی، پژوهشگر امکان دسترسی به همه شعبهها را نداشته از این رو اقدام به نمونهگیری خوشهای شده و از بین 10 شعبه، 5 شعبه انتخاب شدهاست.
1-7-3روش نمونه گیری
در این پژوهش با مشورت با متخصصین بانکی از روش نمونهگیری خوشهای برای انتخاب نمونه استفاده شده است.
1-7-4روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها پژوهش از روشهای آمار توصیفی (توزیع فراوانیها) و روشهای آماری استنباطی (تحلیل رگرسیون چندگانه ،همبستگی پیرسون و اسپیرمن ) استفاده شده است.
1-8 تعریف مفاهیم و متغیرهای عملیاتی طرح پژوهش
1-8-1متغیرهای مستقل
سهولت دسترسی به اینترنت:
یادگیری، نحوه استفاده و کارکردن با یک سیستم خاص
مفید بودن خدمات:
راضی بودن از استفاده یک تکنولوژی خاص
امنیت سیستم:
امنیت و حفظ حریم شخصی افراد در مبادلات بانکی الکترونیکی
کیفیت تکنولوژی:
بهبود عملکرد هنگام استفاده از یک تکنولوژی خاص
1-8-2متغیر وابسته
میزان استفاده:
مدت زمان استفاده کاربر از یک تکنولوژی خاص
تحقیق
مفهوم کارآفرینی در عرصه وسیعی از چشم اندازهای علمی در رشته های مختلفی از روانشناسی گرفته تا اقتصاد بطور عمیق مورد مطالعه قرار گرفته است(مقیمی، 1384). کاتسیکیس و وکیرجیدو از کارآفرینی به عنوان موتور توسعه اقتصادی یاد می کند(Katsikis & kyrgidou, 2008). همچنین آلسوس کارآفرینی را به صورت چگونگی کشف، ارزشیابی و بهره برداری از فرصتهایی که موجب خلق کالاها و خدمات جدید می شوند، تعریف می کند(Alsos, 2001). تجربه موفقیت آمیز اغلب کشورهای پیشرفته و نیز برخی از کشورهای در حال توسعه در عبور از بحران های اقتصادی به واسطه توسعه کارآفرینی در آن کشورها، موجب گردیده تا سایر کشورها نیز برای کارآفرینی، کارآفرینان و شکل گیری کسب و کارهای نوآورانه اهمیت خاصی قائل گردند. با نگاهی به روند رو به رشد و توسعه جهانی در می یابیم که با افزایش و گسترش فناوری های پیشرفته ، نقش و جایگاه کارآفرینان به طور فزاینده ای بیشتر می شود . به بیان دیگر ارتباط مستقیمی بین پیشرفت فناوری و ضرورت آموزش کارآفرینان وجود دارد(اکبری ، 1387).
ثوریک و همکاران معتقدند فعالیت های کارآفرینی دانشجویان نقش مثبت مؤثری در کاهش نرخ بیکاری آنها دارد(Thurik et al, 2008). به اعتقاد رون دانش و مهارت های کارآفرینی را می توان از طریق برنامه های درسی دانشگاهی و با تزریق مفاهیم و مباحث کارآفرینی در دوره به عنوان مثال در کشورهای اسکاندیناوی آموزش کارآفرینی در آموزش متوسطه فرا گرفت (Ron, 2006). بر اساس خط مشی های جدید اتحادیه اروپا کارآفرینی در نظام های آموزشی ملی کشورهای عضو این اتحادیه به عنوان یک واحد درسی و یا به عنوان مباحث مجزا از دبستان تا دانشگاه در نظر گرفته شده است(2006 Karanassios et al,).
در این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق پرداخته می شود، که به دلیل ضرورت کارآفرینی و توسعه آن(به ویژه آموزش کارآفرینی) بیش از پیش باید به آن پرداخته شود و این امر موجب افزایش تلاشها برای توسعه کارآفرینی و آموزش آن خواهد شد. پژوهش ها نشان می دهد که مهمترین عامل مؤثر در حرکت کارآفرینی و از قوه به فعل درآوردن آن، بروز نگرش کارآفرینی در افراد از طریق آموزش می باشد. بنابراین تحقیق حاضر بر آن است که عوامل تأثیرگذار بر نگرش کارآفرینی را بطور دقیق بررسی نموده تا از این طریق بتوان آموزش و پرورش کارآفرینی را در دانشگاهها نهادینه کرد زیرا پرورش کارآفرینی در افراد غیرکارآفرین از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. از این رو فعالیتهای آموزشی برای تربیت کارآفرینان در دستور کار بسیاری از مراکز آموزش کارآفرینی قرار گرفته، چرا که لازمه توسعه کارآفرینی، آموزش آن است.
1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
لوک(1981) در زمینه اهمیت کارآفرینی می نویسد در دهه اخیر، تحقیقات کارآفرینی در آمریکا، اروپا و آسیای جنوب شرقی گسترش زیادی یافته است. در ایران نیز در چند سال اخیر، کارآفرینی هم به لحاظ ایجاد اشتغال و هم به لحاظ نقش آن در توسعه اقتصادی کشور و همچنین به خاطر بحث خصوصی سازی و مدیریت بهینه منابع کشور، مورد توجه قرار گرفته است. امروزه همگان دریافته اند که جوامعی که بیشتر به فکر متکی بوده اند تا به منابع زیر زمینی در بلند مدت موفق تر و سرافراز تر بوده اند. عصر حاضر عصر دانایی و خلاقیت و عصر تلفیق اندیشه ها و ابتکارات می باشد و توجه به کارآفرینی در توسعه و پیشرفت کشورها بسیار اهمیت دارند(اکبری، 1387).
در سالهای اخیر با توجه به نقش کارآفرینان در رشد و شکوفایی صنعتی و اقتصادی کشورها و نیز با عنایت به مسایل و تنگناهایی که از نظر اقتصادی و توسعه صنعتی و بخصوص بیکاری وجود دارد، ضرورت ایجاب می کند تا به ترویج توسعه کارآفرینی و فرهنگ آن در بین افراد جامعه پرداخته شود(Ardichvili, 2003). توسعه فرهنگ کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان برای پیشرفت و ایجاد اشتغال امری ضروری به نظرمی رسد(یعقوبی، 1384).
با توجه به اینکه دانشجویان جزء نیروهای بالقوه هر جامعه هستند که در مدت زمانی نسبتاً کوتاه به عنوان افراد شاغل به کار اشتغال خواهند یافت، نمونه ی مورد بررسی در این پژوهش نیز از این قاعده مستثنی نیست، و کم بیش در آینده ای نزدیک به جمع کارکنان جامعه خواهد پیوست. از سوی دیگر، اشتغال به کار فارغ التحصیلان در مشاغلی که علاوه بر خودشان بتوانند افراد دیگر را نیز به کار بگیرند و از منابع بکر برای رشد و توسعه ی اجتماعی و اقتصادی جامعه استفاده بکنند، به عنوان هدفی اساسی و اولویتی مهم برای مسئولین اجرایی کشور مطرح است. اهمیت اساسی این تحقیق ارائه ابزارها و آزمونهایی برای تشخیص و شناسایی عوامل مؤثر بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق و انطباق آنها با شرایط فرهنگی و اجتماعی دانشجویان است و به دلیل عدم انجام پژوهش در رابطه با موضوع مذکور در این دانشگاه، ضرورت و اهمیت این پژوهش دو چندان می شود.
1-4 اهداف تحقیق
1-4-1 هدف اصلی
1-4-2 اهداف فرعی:
1-5 سوالات یا فرضیه های تحقیق
در صورتیکه با توجه به بررسی ادبیات موضوعی تحقیق نتوان جهت خاصی را برای توصیف، بیان رابطه و یا بیان تفاوت بین متغیرهای تحقیق پیشبینی کرد باید به بیان سؤال ویژه تحقیق پرداخت(بازرگان، 1377). بعبارت دیگر، در تحقیقاتی که بدنبال یافتن چیستی پدیدهای هستیم و یا نظر افراد را در مورد پدیدهای جستجو مینمائیم باید به طرح سؤال اقدام کنیم و در مواردی که میخواهیم درباره رابطه علت و معلولی و یا همبستگی بین دو یا چند پدیده مشخص تحقیق کنیم از فرضیه استفاده مینمائیم(ظهوری، 1378). در این قسمت با توجه به مدل مفهومی تحقیق، فرضیه های تحقیق، بدین شرح بیان میگردند:
1-5-1- فرضیه اصلی
عوامل مؤثر(ریسک پذیری، انگیزه پیشرفت، آموزش کارآفرینی، تقویت اعتماد به نفس، پرورش خلاقیت و نوآوری، تقویت فرهنگ کارآفرینی) بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق تأثیر می گذارند.
1-5-2- فرضیات فرعی
فرضیه 1: پرورش ویژگی ریسک پذیری، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.
فرضیه 2: ایجاد انگیزه پیشرفت، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.
فرضیه 3: آموزش کارآفرینی، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.
فرضیه 4: تقویت اعتماد به نفس، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.
فرضیه5: پرورش خلاقیت و نوآوری، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.
فرضیه6: تقویت فرهنگ کارآفرینی، بر نگرش کارآفرینی دانشجویان کارشناسی ارشد تأثیر می گذارد.
1-6- مدل تحقیق
در تحقیق حاضر از بین عوامل مؤثر در ایجاد و استمرار کارآفرینی پس از غربالهای متعدد و با در نظر داشتن جامعه و محیط مورد بررسی؛ همچنین میزان اشتراک نظر محققین درباره انتخاب این عوامل در تحقیقات متعدد، عواملی را که به نظر می رسید بیشترین تأثیر را چه از نظر فردی و چه از نظر محیطی بر نگرش کارآفرینی دارند، انتخاب نموده و مدل مفهومی زیر تدوین گردید.
پس از تدوین مدل در ادامه به تعریف عملیاتی متغیرهای این تحقیق پرداخته می شود. این تعاریف به منظور کمک به سنجش این ویژگیها به صورت کاربردی، ارائه گردیده است.
1-7- تعریف متغیرهای تحقیق
1-7-1- متغیر مستقل: متغیرهای مستقل عبارتند از: ریسک پذیری، انگیزه پیشرفت، آموزش کارآفرینی، اعتماد به نفس، خلاقیت و نوآوری، سیستم نامناسب پاداش، عدم انعطاف سیستم مدیریتی، عدم حمایت مدیریت، دردسترس نبودن منابع و ساختار نامناسب.
1-7-2- متغیر وابسته: متغیر وابسته در این تحقیق نگرش کارآفرینی دانشجویان است.
1-8- تعریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق
1-8-1 کارآفرینی:
کارآفرینی عبارتست از: فرآیند نوآوری و بهرهگیری از فرصتها با تلاش و پشتکار بسیار و همراه با پذیرش ریسکهای مالی، روانی و اجتماعی، که البته با انگیزه کسب سود مالی، توفیق طلبی، رضایت شخصی و استقلال صورت میپذیرد(Hisrich & Peters, 2002).
1-8-2 ریسک پذیری:
تحمل و اجرای ایده ها و فعالیتهایی است که پیش بینی آنها به صورت احتمالی می باشد و اجرای آنها مستلزم پذیرش مخاطره های حساب شده است(Cromie & Donoghue, 2002).
1-8-3 انگیزه پیشرفت:
کارآفرینان با توجه به اینکه معمولاً از کنترل درونی برخوردار می باشند، لذا عامل پاداش و تشویق را در خود جستجو می کند، به همین خاطر از توانایی خود انگیزی بالایی بر خوردارند. امّا افراد عادی ممکن است که بیشتر به مشوّق های بیرونی توجه نمایند، و در نبود مشوّق های بیرونی دچار نقصان انگیزه شوند. اکثر مردم میتوانند به هدفهایی برسند که مشابه همان چیزی است که «میخواهند» انجام دهند. امّا کارآفرین کسی است که میتواند خود را برانگیزاند تا در کار خود بازدهی چنان بالایی داشته باشد که «باید» داشته باشد(مردیث و همکاران،1381).
1-8-4 آموزش کارآفرینی:
آموزش کارآفرینی، ارائه مجموعه ای از مواد آموزشی تدوین شده شامل: دانش، مهارتها و نگرشهای کارآفرینانه به افراد است تا با حضور ریسک و فرصت هایی را که دیگران نادیده گرفته اند شناسایی کرده و با بینش و اعتماد به نفس در جاهایی که دیگران تعلل کرده اند فوراً اقدام کرده و کسب و کار خود را راه اندازی کنند(Tan and Frank, 2006).
1-8-5 اعتماد به نفس:
کامیابی نصیب کسانی میشود که تواناییهای خود را باور داشته باشند و تا سر حد امکان آنها را به کارگیرند. فردی که باور داشته باشد دارای کالا یا خدمات ارزشمندی جهت عرضه نمودن است و نیز احساس کند که بازار بالقوهای برای آن وجود دارد، احتمالاً وارد حرفهای در آن زمینه خواهد شد (گراسمن، 1378).
1-8-6 خلاقیت و نوآوری:
نوآوری می تواند تولید، توسعه و اجرای ایده ها و یا رفتارهای جدید را شامل گردد. یک نوآوری می تواند یک محصول، یک خدمت، یک نظام اجرایی، یک فرایند یا طرح و برنامه ای جدید متناسب با اعضای سازمان باشد. نوآوری توانایی به کار بردن راه حل های خلاق برای مسائل، مشکلات و فرصتهاست، تعبیر دیگر نوآوری، عملی ساختن محصول یا خدمت از ایده ای خلاق است. (سعیدی کیا، 1382).
1-8-7 فرهنگ کارآفرینی:
سازمانهایی که دارای فرهنگ و ساختار غیرقابل انعطاف باشند، برای ایجاد همکاری و وحدت در دوران بحــــران، دچار آشفتگی می شوند در حالی که سازمانهایی که امکان برقرار کردن رابطه مخصوصاً روابط غیررسمی و انعطاف پــذیر را در ساختار خود پیش بینی می کنند، عوامل مثبت و موثری برای ترغیب و رشد خلاقیت و نوآوری در سازمان خود به وجود می آورند(مشبکی و تیمورنژاد، 1378).
امروزه سازمانها در دوران اقتصاد مشتری مدار فعالیت می کنند که در این دوران،مشتری حاکم واقعی بازار است.بنابراین سازمانها باید بیاموزند که چگونه از تمرکز بر محصول یا خدمات به سمت تمرکز بر مشتریان حرکت کنند.آنها باید مشتریان را به عنوان یک دارایی در نظر بگیرند که نیاز به مدیریت و رساندن به بالاترین میزان بازدهی دارد(رنجبریان،1378، 15).
ایجادوفاداریدرمشتریمفهومیاستکهدرکسبوکارهایامروزیبهلحاظاینکه مشتریان وفادار به صورت مولفه اصلی موفقیت سازمانی در آمده اند،مورد توجه بیش از پیش قرار گرفته است.مشتریان وفادار بیشتر خریدکردهو معمولا ابزار مناسبی برای تبلیغات محسوب می شوند.در نتیجه،سازمان های امروزی درصدد شناساییومدیریت روشهاوالگوهای موثرایجاد وفاداریمیباشند.ازطرفی،به لحاظ اینواقعیتکه انتظارات مشتریان دائما در حال افزایش است،سازمانها ملزم هستند تا با تامین انتظارات مشتریان ،فراتر از ارضای نیاز اولیه آنها رفته و کانون توجه خود را به ایجاد وفاداری از طریق ایجاد ارتباطی بلند مدت ،دو جانبه و سودآور برای هر دو طرف معطوف نماید
.(Dick and Basu,1994,110)
با توجه به اینکه سازمانها تشخیص داده اند که مشتریان مهم ترین دارایی آنها محسوب می شوند،بنابراین به روابط با مشتریان به عنوان تعاملاتی سودمند مینگرند که نیازمند مدیریت صحیح میباشند(Plakoyiannaki,2005,364) به طوریکه دنیای رقابتی امروز سازمانها را بر آن داشته است تا به مشتریان اهمیت بیشتری دهند و به جای توجه به تولید انبوه به مشتری و رضایت وی توجه کنند(خانلری،6،1385).
در بازاریابی تعاملی شرکتها و مشتریان در جنبه های مختلف طراحی،تولید و ارائه محصول و خدمات نقش دارند و این مساله موجب می شود که روابط مستحکمی بین شرکت و مشتری ایجاد شود و وفاداری مشتریان بیشتر گردد(Sin,Tse & Yim,2005,38-39).
به دلیل اهمیت وفاداری مشتریان و محیط رقابتی در شرکت های صنعتی از جمله شرکت های فرش،بر مدیران و بازاریابان لازم است بر مفاهیم الگوهای وفاداری و فنون مشتری مداری آگاهی و شناخت کافی بدست آورند و با استفاده از تکنولوژی به روز، خواسته و نیاز مشتری را فراتر از رقیبان خود برآورده نمایند تا ازصحنه رقابت خارج نگردند.زیرا مشتری در راس هرم سازمانی میباشد و صدای او همواره در گوش سازمان زمزمه می شود.بنابراین در فرهنگ سازمانی این موضوع باید نهادینه شود.
صنعت تکمیل فرش به عنوان یکی از بخشهای مهم در امر صادرات فرش در ایران از این امر مستثنی نیست و برای دستیابی به موفقیت و پیشی گرفتن از رقبا، نیازمند توجه به رضایت و وفاداری مشتریان خود می باشد. در سالهای اخیر با افزایش صادرات فرش ماشینی و شدت گرفتن رقابت در بین این شرکت ها توجه به رضایت و وفاداری مشتریان اهمیت ویژه ای یافته است. بنابراین در تحقیق حاضر موضوع بررسی میزان وفاداری مشتریان مورد بحث قرار گرفته است و رابطه بین مولفه های کیفیت خدمات، سرعت،امانت داری، تصویر ذهنی،قیمت و وفاداری سنجیده شده است.
این تحقیق بر اساس سوالات پیش آمده محقق در اتحادیه صنف تکمیل داران کاشان اجرا شد.محقق در طی کار در مورد مشتریان شرکت های تکمیل که همانا کارخانه های تولید فرش ماشینی بودند با مشکلاتی مواجه گردید که امید است یافتن پاسخ آنها بتواند باعث اخذ راهکارهایی مناسب در ارائه خدمات بهتر به مشتریان و جذب و نگهداری آنها گردد.
1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق
وفاداری مشتری یکی از اهداف متعالی مدیریت بازاریابی است که با توجه به متغیرهای فراوان محیط کسب و کار و امکان تصمیم گیری متنوع توسط مشتری،دسترسی به آن در عصر کنونی بسیار مشکل گردیده است،ایجاد و نگهداری مشتریان وفاداربرای سازمان های کسب و کار در بازاریابی صنعتی به دلیل خاص و محدود بودن مشتریان و منابع فراوان ایجاد اینگونه مشتریان برای سازمان، در کنار نقش آن در سودآوری،اینگونه سازمانها را به دستیابی به مشتریان وفادار ترغیب می نماید.از اینرو ایجاد روابط طولانی مدت و عمیق با مشتریان در بازارهای صنعتی و حفظ رضایت ایشان تا رسیدن به وفاداری مشتری و فراتر رفتن از خواسته های او،می تواند جزء استراتژی های اصلی و کلان یک شرکت در بازار کسب و کار صنعتی باشد)بامنی مقدم،حیدرزاده،مهرزادی،1390، 24).
شناخت و پیش بینی نیازهای مشتریان برای بنگاه اقتصادی ازاهمیت خاصی برخوردار است.مشتری به عنوان عامل کلیدی و محوری در بقای آنها ایفای نقش می کند و جهت گیری کلیه اهداف، استراتژی ها ومنابع حول محورجذب ونگهداری مشتری می باشد.حفظ و تقویت وفاداری مشتریان برای شرکت هایی که دغدغه حفظ و توسعه جایگاه رقابتی خویش را در بازار دارند،چالش استراتژیک تلقی میشود.
بررسی و شناخت شاخصهای وفاداری مشتری بدین لحاظ حائزاهمیت است که وفاداری یاعدم وفاداریمشتری،تعیین کننده موفقیت یاشکست شرکت های صنعتی است.با در نظر گرفتن اینکه مشتریان وفادار به دلیل دو خصلت اصلی«قابل اعتماد بودن»و «درک وضعیت»وهمچنین به دلیل کم هزینه بودن از معرفی مشتریان جدید به شرکت و خرج کردن پول بیشتر باعث کارایی بالاتر سازمان شده و تاثیر مثبتی بر سودآوری بلندمدت گذارده و منجر به وفاداری مشتریان شرکت های صنعتی می گردند،شناسایی عواملی که منجر به وفاداری مشتریان شرکت های صنعتی می گردند،در دست تحقیق قرار گرفته است.
با توجه به اثرات مثبت وفاداری برای سازمانها و شرکت ها لازم است مدیران و مسئولین به این مقوله توجه کنند و پیش از آنکه فقدان وفاداری یا وفاداری کم خریداران احساس شود،عوامل موثر بر وفاداری مشتریان را شناسایی کنند و با تقویت این عوامل از اثر منفی آنها بکاهند.مدیران این شرکت ها باید در استراتژیها و سیاستهای بازاریابی خود،برای وفاداری مشتریان جایگاه و اهمیت خاصی قائل شوند و تلاش خود را در جهت حفظ و وفاداری مشتریان بکار گیرند.زیرا کوتاهی در این امر منجر به نارضایتی مشتریان می گردد و مشتری ناراضی،در نهایت از خرید محصول شرکت صرفنظر می کند،موضوع نارضایتی خود را به مشتریان دیگر منتقل می کند و سازمان با کاهش سهم بازار روبرو می شود.از آنجا که هزینه جذب یک مشتری جدید بالاست، با افزایش ضریب مشتری گریزی،هزینه های سازمان افزایش می یابد؛این موارد منجر به به کاهش سودآوری می گرددو در نهایت بقاء سازمان مورد تهدید قرار می گیرد (حمیدی زاده و غمخواری،1387 ،64-62).
در ایران فرهنگ حفظ مشتری توسعه لازم را پیدا نکرده و شرکت های خدماتی آنچنان کارآمد نبودهاند بنابراین جهت تامین رضایت مشتریان هر چه قدر بتوان خدمات ارائه شده به افراد را ملموستر نمود، اثر تبلیغی آن بسیار کارسازتر خواهد بود.بهترین تبلیغ برای شرکت های تکمیل کیفیت بالاتر خدمات، وجود ماشین آلات و تکنولوژی پیشرفته می باشد که باعث تحول و دگرگونی خواهد شد.برای ایجاد چنین تحولی باید ساختاری طراحی نمود که از درجه انعطاف لازم برخوردار و اختیارات بیشتری به رده های پایین سازمان واگذار، نوآوری و خلاقیت را تشویق و جسارت کارکنان را افزایش داد تا زمینه مشارکت کارکنان و حتی مشتریان فراهم آید.
ساختار شرکتهای تکمیل طوری طراحی شده که حساسیت لازم در قبال نیازهای مشتریان را ندارد و در واحدسازمانی آنها،واحدخاصی به منظورتحقق نیازهای مشتریان طراحی نشده است.لذا بایداین شرکت ها در ساختار خود تجدیدنظر نمایند تا بتوانند ساختاری که در آن مشتری در اولویت باشد را ایجاد نمایند.
1-5 هدف از انتخاب موضوع
با افزایش شدیدرقابت تجاریوروند قدرتمند جهانی شدن، نقش مشتری از یک مصرف کننده صرف به یک عنصر چند وجهی با نقش مصرف کننده، کمک تولیدکننده، کمک ایجاد کننده ارزش، کمک توسعه دهنده دانش و رقابت ها تبدیل شده که نشان دهنده موقعیت خیلی مهم برای مشتری است(Ndubisi et al,2007,830).خدمت به مشتری، قدیمیترین ودرعین حال تازه ترین مساله برای هرموسسهای است. موفقترین بازرگانان اولیه،همچنان که رقابت پدیدمیآمد، میبایستی راه های مختلفی راجستجو میکردند تا آن چه را فراهم می آوردند از دیدگاه مشتریان، متمایزوویژه باشد.امروزه هیچ موسسه ای نمی تواند ادامهی حیات دهد مگر اینکه بتواند به طور روزافزون مشتریان بصیر و نکتهسنج را جذب و نگهداری کند. موفقیت در دنیای رقابتی از آن موسسه هایی خواهد بود که تشخیص دهند مشتری
بزرگترین سرمایه ی هر موسسه ای است، مشتری همه حقوق، دستمزد و مزایای ما را می پردازد و در هر کسب و کاری شما باید نخستین انتخاب مشتری باشید با عنایت بر اینکه مشتری به جایی می رود که به بهترین وجه به خواسته اش توجه شود(هاپسون و دیگران،1381،153).
امروزه، کیفیت کار شرکت های تکمیل توسط مشتریان از ابعاد مختلف محسوس مانند قیمت و کیفیت خدمات و غیر محسوس مانند سرعت عمل، برخورد کارکنان، دانش، مهارت و توانایی آنها در جذب و حفظ مشتری مورد توجه قرار می گیرد.
رسالت شرکت های تکمیل باید در جهت خواسته و انتظارات مشتریان(شرکت های فرش) تدوین شده و به نظر آنان ارج نهاده شود و حتی الامکان خدمات با نیازها و انتظارات منطبق باشد و با سنجش نظر خواهی دورهای از مشتریان برای ایجاد راهکارهای بهتر اقدام نمود.بنابراین در این تحقیق سعی می شود با مطالعه بازاریابی خدمات و شناسایی انتظارات مشتریان، عوامل موثر بر ماندگاری وفاداری مشتریان شناسایی شده و این عوامل در شرکت های مختلف فرش مورد بررسی قرار گیرد و بنابراین نتایج به دست آمده اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از فرار مشتری در یک شرکت تکمیل صورت گیرد.در نهایت امر، نتایج در اختیار مدیران ارشد این صنعت قرار گیرد تا درجهت مشتری مداری و رقابت سالم در حیطه تکمیل فرش اقدام نمایند.
1-6 اهداف تحقیق
1-6-1 اهداف اصلی:
1.بررسی عوامل موثر بر وفاداری مشتریان در شرکت های تکمیل فرش.
2.ارائه پیشنهادهای لازم بر اساس نتایج تحقیق
2-6-1 اهداف فرعی:
1-7 سوال های تحقیق
آیا بین کیفیت خدمات در شرکت تکمیل فرش و وفاداری مشتری رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین رضایتمندی مشتریان در شرکت تکمیل فرش و وفاداری مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد ؟
آیا بین تصویر ذهنی شرکت در شرکتهای تکمیل فرش و وفاداری مشتری رابطه معنیداری وجود دارد؟
آیا بین سرعت انجام خدمات در شرکتهای تکمیلفرش و وفاداری مشتریان رابطه معنیداری وجود دارد؟
آیا بین امانت داری در طرح و نقشه های فرش های ارسالی به شرکت تکمیل و وفاداری مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد ؟
1-8 فرضیه هایتحقیق
بین کیفیت خدمات در شرکت تکمیل فرش و وفاداری مشتری رابطه معنی داری وجود دارد .
بین رضایتمندی مشتریان در شرکت تکمیل فرش و وفاداری مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد .
بین تصویر ذهنی شرکت در شرکتهای تکمیل فرش و وفاداری مشتری رابطه معنی داری وجود دارد .
بین سرعت انجام خدمات در شرکتهای تکمیل فرش و وفاداری مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد.
بین امانت داری در طرح و نقشههای فرشهای ارسالی به شرکت تکمیل و وفاداری مشتریان رابطه معنی داری وجود دارد .
1-9 قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی:قلمرو این تحقیقدرحوزه مدیریت بازاریابیو در مورد عوامل موثر بر وفاداری مشتریان شرکت های تکمیل فرش صورت گرفته است.
قلمرو مکانی:تحقیق حاضر در شرکت های تکمیل فرش در شهرستان کاشان صورت گرفته است.
قلمرو زمانی:تحقیق حاضر در سال 91صورت گرفته است.