گفته شد جواب دادن به سؤالات بسیاری در زمینه پیشبینی انواع مختلف سپردههای بانکی به دلیل وزن بالای سپردهها در عملیات و فعالیت بانکها، دارای اهمیت فوقالعادهای است و این امر میتواند در تصمیمگیری و برنامهریزی این مؤسسات که به عنوان واسطه مالی در اقتصاد عمل مینمایند، کمک شایان توجهی بنماید. پول در سلامت اقتصادی جامعه نقشی اساسی دارد و میزان بهینه آن از این نظر که متغیرهای زیادی را تحت تأثیر قرار میدهد، میتواند در بهبود وضعیت اشتغال، ثبات قیمتها، افزایش سطح تولید، پس انداز و سرمایه گذاری و…..نقشی اساسی داشته باشد. بانکهای تجاری و تخصصی درپول آفرینی اقتصاد عمدهترین نقش را بازی میکنند و به همراه سیاستهای بانک مرکزی، مردم و دولت میزان عرضه پول و در نهایت حجم نقدینگی را تعیین میکنند و در بخش غیر واقعی اقتصاد وظیفه مهمی را بر عهده دارند. بانکها میتوانند پساندازهای ریز و درشت مردم را جمع آوری نموده و آنها را به کسانی که انگیزه و توان سرمایهگذاری دارند، اما فاقد منابع مالی هستند، به شیوه مناسبی تخصیص دهند. در این بین اگر منابع بانک که سپردهها بیشترین بخش آن را تشکیل میدهند در سطح پایینی باشند، قدرت وامدهی و مانور بانک به شدت کاهش مییابد. بنابراین با توجه به آنچه گفته شد پیشبینی میزان انواع سپردههای بانکی از اهمیت زیادی برخوردار است، بنابراین انگیزه انتخاب چنین موضوعی، اهمیت فوقالعاده فعالیت بانکها برای سلامت اقتصاد جامعه و نقش عمده سپردهها در بانکها است.
1.4 اهداف پژوهش
هدف اصلی
هدف اصلی در این پایاننامه مقایسه مدلهای شبکه عصبی و مدل آریما در پیشبینی میزان سپردههای ریالی بانک سامان است.
اهداف فرعی
- پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان با استفاده از مدل سری زمانی آریما و تعیین شاخصهای خطای ریشه میانگین مربع خطا، میانگین قدر مطلق درصد خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب تعیین مربوط به آن.
- پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان با استفاده از مدل شبکههای عصبی پروسپترون چند لایه و تعیین شاخصهای خطای ریشه میانگین مربع خطا، میانگین قدر مطلق درصد خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب تعیین مربوط به آن.
- مقایسه مدلهای شبکه عصبی پروسپترون چند لایه و روش آریما در پیشبینی میزان سپردهها، بر اساس شاخصهای خطای ریشه میانگین مربع خطا، میانگین قدر مطلق درصد خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب تعیین مربوط به آن.
1.5 سوالها و فرضیه های پژوهش
با توجه به مطالب طرح شده فرضیه اصلی عبارتست از:
مدل مناسب با بهترین مقدار شاخصهای خطا، برای پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان یک مدل شبکه عصبی مصنوعی پروسپترون چند لایه است.
در کنار این فرضیه، سوالات و فرضیههای زیر نیز مطرح میشوند.
1.5.1 سئوالات
- چگونه میتوان میزان سپردههای قرضالحسنه ریالی بانک سامان را با استفاده از روش آریما و شبکه عصبی پروسپترون چند لایه پیشبینی کرد؟
- چگونه میتوان میزان سپردههای جاری ریالی بانک سامان را با استفاده از روش آریما و شبکه عصبی پروسپترون چند لایه پیشبینی کرد؟
- چگونه میتوان میزان سپردههای کوتاه مدت ریالی بانک سامان را با استفاده از روش آریما و شبکه عصبی پروسپترون چند لایه پیشبینی کرد؟
- چگونه میتوان میزان سپردههای بلند مدت ریالی بانک سامان را با استفاده از روش آریما و شبکه عصبی پروسپترون چند لایه پیشبینی کرد؟
- چگونه میتوان میزان مجموع سپردههای ریالی بانک سامان را با استفاده از روش آیما و شبکه عصبی پروسپترون چند لایه پیشبینی کرد؟
- در پیشبینی میزان انواع سپردههای بانک سامان بر اساس شاخص های خطای و ضریب تعیین، آیا مدل شبکههای عصبی پروسپترون چند لایه از مدل آریما دقیقتر است؟
1.5.2 فرضیه ها
- روشهای شبکه عصبی پروسپترون چند لایه در پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان، از لحاظ شاخص خطای ریشه میانگین مربع خطا، از روش آریما برتر است.
- روشهای شبکه عصبی پروسپترون چند لایه در پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان، از لحاظ شاخص میانگین قدر مطلق درصد خطا، از روش آریما برتر است.
- روشهای شبکه عصبی پروسپترون چند لایه در پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان، از لحاظ شاخص میانگین قدر مطلق خطا، از روش آریما برتر است.
- روشهای شبکه عصبی پروسپترون چند لایه در پیشبینی میزان انواع سپردههای ریالی بانک سامان، از لحاظ شاخص ضریب تعیین، از روش آریما برتر است.
1.6 روش انجام پژوهش
روش انجام این پژوهش از نظر ماهیت و اهداف، کاربردی است.
روش پژوهش از نظر شیوه انجام
در این پژوهش دادههای مربوط به انواع سپردههای همه شعب بانک سامان شامل سپردههای قرضالحسنه و سپردههای سرمایهگذاری مدتدار و مجموع سپردههای مذکور که به صورت روزانه از فروردین 1380 تا اسفند 1390 در دسترس بودند را با استفاده مدل آریما و شبکه عصبی مصنوعی پروسپترون چند لایه برای پیشبینی مورد استفاده قرار میگیرند. چون دادههای مورد استفاده از نوع دادههای سری زمانی میباشند، به هنگام استفاده از مدلهای آریما باید پایایی این متغیرها مورد بررسی قرار گیرد که از طریق نمودار خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی و آزمون دیکی – فولر تعمیم یافته، این مسأله بررسی خواهد شد. سپس مدلهای مختلف آریما، با توجه به بررسیهای انجام شده و در نظر گرفتن معیارهای مورد نظر، برآورد میگردد و پیشبینی صورت میپذیرد. برای طراحی و پیشبینی مدلهای مورد نظر با استفاده از روش آریما از نرم افزار Eveiws استفاده میشود.
در ادامه از طریق مدل شبکه عصبی، با تاکید بر مدل پروسپترون چند لایه، و با در نظر گرفتن مقادیر مشاهده شده به عنوان متغیر Target و متغیر روند به عنوان متغیر مستقل، مقادیر خروجی مشخص شده و با هدف کاهش میزان خطای برآورد، پیشبینی انجام خواهد شد. برای طراحی و پیشبینی مدلهای مورد نظر از نرم افزار MATLAB استفاده میگردد. در قسمت آخر نتایج دو روش با هم مقایسه شده و پیشنهادها و راهکارهایی نیز ارایه خواهد شد.
1.7 قلمرو زمانی و مکانی پژوهش
قلمرو زمانی پژوهش
این پژوهش براساس اطلاعات مالی سالهای 90-80 بانک سامان انجام خواهد گرفت.
قلمرو مکانی پژوهش
قلمرو مکانی این پژوهش بانک سامان است.
1.8 جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش کلیه شعب بانک سامان است.
1.9 روشهای گردآوری اطلاعات
این پژوهش به لحاظ روش گردآوری دادهها از نوع میدانی است.
در گردآوری اطلاعات و دادهها از ابزار زیر استفاده شده است:
اطلاعات مربوط به پیشینه پژوهش و چارچوب نظری از طریق مطالعات کتابخانهای و ترجمه متون خارجی و اینترنت به دست میآید.
اطلاعات مربوط به میزان سپردههای بانک از مراجعه به سوابق مالی سالهای گذشته و مصاحبه با کارشناسان در مدیریت امور فنآوری اطلاعات بانک سامان به دست میآید.
1.10 تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی پژوهش
تعریف سپرده
به وجوهی اعم از پول ملی (ریال) و یا پول کشورهای خارجی (ارز) که اشخاص حقیقی یا حقوقی تحت شرایطی که قانون تعیین نموده به بانکها و موسسات اعتباری تودیع و نزد آنها نگهداری مینمایند، سپرده اطلاق میشود. سپردهها در نظام بانکی با توجه به ماهیت و شرایط آن به دو گروه تقسیم میشوند:
الف) سپرده قرضالحسنه ب) سپرده سرمایهگذاری مدتدار
الف) سپرده قرضالحسنه
به سپردههایی اطلاق میشود که به آنها سودی تعلق نگرفته و سپردهگذار به منظور برخورداری از اجر معنوی قرضالحسنه و استفاده از خدمات بانکی اقدام به افتتاح آن مینماید. سپردههای قرضالحسنه در نظام بانکی بدون ربا به دو نوع تقسیم میگردد:
الف-1) سپرده قرضالحسنه جاری الف-2) سپرده قرضالحسنه پسانداز
الف-1) سپرده قرضالحسنه جاری
به سپردههای قرضالحسنهای اطلاق میشود که نقل و انتقال وجه آن از طریق چک صورت گرفته و بانک متعهد است بمحض رویت چک صادره توسط صاحب سپرده، وجه آن را از محل سپرده وی پرداخت نماید.
الف-2) سپرده قرضالحسنه پسانداز
به سپردههای قرضالحسنهای اطلاق میشود که به قصد برخورداری از اجر معنوی، توسط سپردهگذار افتتاح میشوند. بانکها میتوانند به منظور جذب و تجهیز این گونه سپردهها، جوایز و امتیازاتی به سپردهگذاران اعطا نمایند.
ب) سپردههای سرمایهگذاری مدتدار
سپرده سرمایهگذاری مدتدار به آن دسته از سپردهها اطلاق میشود که بقصد انتفاع (سود) به بانک سپرده و بانک با قبول وکالت از طرف صاحبان سپرده سرمایهگذاری پس از تودیع سپردههای قانونی نزد بانک مرکزی بقیه وجوه مربوطه را در عملیات مجاز بانکی بکار میگیرد و منافع حاصل از این عملیات بین سپرده گذار و بانک تقسیم میشود. ضمنا بانک استرداد اصل سپرده سرمایهگذاری را طبق قرارداد منعقده تعهد و یا به هزینه خود بیمه مینماید.
سپردههای سرمایهگذاری مدتدار با توجه به مدت آن به دو نوع زیر تقسیم میشوند:
ب-1) سپرده سرمایهگذاری کوتاه مدت ب-2) سپرده سرمایهگذاری بلندمدت
-Forecasting
-Armstrong
– Abraham & Ledolter
فرم در حال بارگذاری ...