وبلاگ

­ی پژوهش

 

شرایط آب­وهوایی در شکل­گیری سکونتگاه­های شهری بسیار مؤثر است. در واقع، هر گونه دخل و تصرف انسانی در محیط تا حدود زیادی تابع شرایط آب­وهوایی است. توجه به شرایط آب­وهوایی در برنامه­ریزی و طرح­ریزی شهری از دو جهت حائز اهمیت است. نخست این­که با شناخت ویژگی­های آب­وهوایی می­توان قابلیت­های سازگاری انسان با محیط را بررسی کرد و دیگر این که متناسب با شرایط آب­وهوایی می­توان شکل‌های مطلوب ساخت­هایی فضایی را به وجود آورد (رهنمایی، 1389: 127). شرایط آب­وهوایی یک منطقه حاصل روابط متقابل عناصر و عوامل آب­وهوایی است. دما، بارش، فشار، رطوبت و تابش عناصر آب­وهوایی هستند (کاویانی و علیجانی، 1388: 27). یکی از عناصر مهم آب-وهوایی تابش خورشید است. انرژی تابشی خورشید در برنامه­ریزی و طرح­ریزی شهری کاربردهای مختلفی دارد. هر چند که تاکنون جنبه­های کاربردی آن در برنامه­ریزی­ها و طرح­ریزی­ها چندان مورد توجه قرار نگرفته است. از مهم­ترین کاربردهای انرژی خورشیدی، تأمین نیازهای گرمایشی و سرمایشی سکونتگاه­های شهری است (خلجیِ­اسدی و همکاران، 1380: 524). کاستن از هزینه­های گرمایشی و سرمایشی توسط انرژی­های تجدیدپذیر به­ویژه انرژی خورشیدی در سکونتگاه­های شهری از نکاتی است که برنامه­ریزان شهری باید به آن توجه کنند. این انرژی تجدیدپذیر کاملاً با محیط­زیست سازگار است و سبب آلودگی آن نمی­شود. نامحدود و پایان­ناپذیر است. در همه­ی کشورها وجود دارد و می­توان از آن به­صورت منطقه­ای و محلی بهره­برداری کرد. در صورتی که انرژی­های تجدیدناپذیر نظیر سوخت­های فسیلی سبب آلودگی محیط­زیست می­شوند. محدودند و روزی به پایان می­رسند و فقط در برخی از کشورها وجود دارند (ابراهیمیِ­قوام­آبادی و فولادیِ­دهقی 1380: 426). بنابراین، پایش – ترکیبی از گردآوری، ضبط، سنجش و پردازش داده­ها و اطلاعات برای کمک به تصمیم­گیری و برنامه­ریزی یک پروژه (مجتهد و حسن­زاده، 1380: 48) – تابش خورشید و تأکید بر بهره­گیری از این منبع تجدیدپذیر در برنامه­ریزی و طرح­ریزی شهری بسیار ضروری است. با توجه به توضیحات ذکر شده پژوهش حاضر به پایش تابش­پذیری شهرهای ایران می­پردازد؛ تا به پرسش­های زیر پاسخ گوید:

 

 

• میزان تابش­پذیری شهرهای ایران چقدر است؟

 

• میزان نیازهای گرمایشی و سرمایشی شهرهای ایران چقدر است؟

 

• تابش خورشید چه مقدار از نیازهای حرارتی شهرهای ایران را تأمین می­کند؟

 

• با توجه به میزان تابش­پذیری، چگونه می­توان نیازهای گرمایشی و سرمایشی شهرهای ایران را تأمین کرد؟

 

 

 

1- 1- هدف­های پژوهش

 

هدف­های این پژوهش به شرح زیر است:

 

 

• تعیین میزان تابش­پذیری شهرهای ایران.

 

• تعیین میزان نیازهای گرمایشی و سرمایشی شهرهای ایران.

 

• محاسبه­ی نسبت تابش خورشید به بار گرمایشی در شهرهای ایران.

 

• ارائه­ی راهکارهای مناسب برای تأمین نیازهای گرمایشی و سرمایشی شهرهای ایران با توجه به مقدار تابش دریافتی.

 

 

 

2- 1- نوع پژوهش

 

پژوهش حاضر یک پژوهش شناختی محسوب می­شود؛ زیرا به تشریح و شناخت بیش­تر موضوع مورد بررسی می­پردازد. این پژوهش یک پژوهش کاربردی نیز محسوب می­شود؛ زیرا می­توان نتایج آن را در تصمیم­گیری­ها، برنامه­ریزی­ها و طرح­ریزی­ها به­کار برد (حافظ­نیا، 1382: 59).

 

 

 

3- 1- جامعه­ی آماری، حجم نمونه و روش نمونه­گیری

 

پژوهش حاضر به پایش تابش­پذیری شهرهای ایران می­پردازد؛ بنابراین، شهرهای ایران جامعه‌ی آماری این پژوهش را تشکیل می­دهند. با توجه به تنوع تابش­پذیری در مناطق مختلف ایران، چندین شهر برای نمونه – با توجه به گستره­ی هر منطقه – گزینش و بررسی می­شود.

 

 

 

4- 1- روش گردآوری داده­ها و اطلاعات

 

در این پژوهش، داده­ها و اطلاعات به صورت کتابخانه­ای گردآوری شده است؛ یعنی داده­ها و اطلاعات مورد نیاز با مراجعه به کتاب­ها، مجلات تخصصی، مقالات علمی، طرح­های پژوهشی و پایگاه­های داده گردآوری شده است.

 

 

 

5- 1- روش تجزیه و تحلیل داده­ها و اطلاعات

 

 

روش تجزیه و تحلیل داده­ها و اطلاعات در این پژوهش، آماری یا کمی است. روش آماری یا کمی به دو شکل توصیفی و استنباطی صورت می­گیرد. آمار توصیفی برای خلاصه کردن، طبقه­بندی و توصیف ویژگی­های موضوع مورد برررسی و آمار استنباطی برای تعمیم نتایج به دست آمده از بررسی گروه کوچکی به نام نمونه به گروه بزرگ­تری به نام جامعه به کار می­رود (حافظ­نیا، 1382: 242).

 

 

 

6- 1- ابزارهای مورد استفاده در پژوهش

 

در این پژوهش از دستگاه رایانه[23] و نرم­افزارهای[24] SPSS 15 for Windows Evaluation Version برای پردازش[25] داده­ها، 9.3 ArcGIS برای ترسیم نقشه­ها، Microsoft Office Excel 2010 برای ترسیم نمودارها و Microsoft Office Word 2003 برای نگارش متون استفاده شده است.

 

– Climate Conditions

 

– Urban Planning

 

– Urban Projection

 

– Spacial Strocture

 

– Solar Radiation

 

– Solar Energy

 

– Renewable Energy

 

– Monitoring

 

– Solar Load Ratio

 

– Identified

 

– Applied

 

– Statistical Population

 

– Sample

 

– Database

 

– Statistic

 

– Quantitative

 

– Descriptive

 

– Inferential

 

– Descriptive Statistic

 

– Inferential Statistic

 

– Generalization

 

– Population

 

– Computer

 

– Soft Ware

 

– Process