جامعه­شناسی ادبیات به عنوان یک شاخۀ علمی که در سالهای اخیر بیشتر به آن توجه شده است، افکار اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و. .. شاعران و نویسندگان را مورد بررسی قرار می­دهد. افکاری که بیان کنندۀ اوضاع روزگار آنها و آداب و رسوم حاکم بر آن زمان است. شاعر هم یکی از این اعضای جامعه است، که تجارب و آموخته­های خویش را به رشتۀ نظم درمی­آورد.

 خواجو از جمله شاعران پرکار در شعر فارسی است آثار او آمیزه­ای از نکات اجتماعی، اخلاقی و عرفانی است. با توجه به اینکه خواجو کثیرالسفر بوده است، طبیعی است که می­تواند شاخص­های اجتماعی بیشتری در شعر او نمود پیدا کند، از اینرو غزل او قابل بررسی است.

 

1-3- فرضیه­های تحقیق

 

 

 

• خواجو تا چه اندازه­ای از جامعۀ زمان خود تأثیر پذیرفته یا بر آن اثر گذاشته است؟

 

• به نظر می­رسد مسائل اجتماعی و اخلاقی آن دوران بر غزل خواجو اثر گذاشته است.

 

• شرایط حاکم بر زمان خواجو تا چه حدی در شعرش مشهور است؟

• 

•  

 

1-4- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

با توجه به اینکه پژوهشگران بیشتر در زمینه­های صور خیال و مسائل دستوری پژوهشی انجام می­دهند اما درباره­ی جامعه­شناسی شعر کمتر کار شده است. و در مورد خواجوی کرمانی این مطلب صدق می­کند، لذا در این زمینه کاری انجام نگرفته است و بررسی مباحث جامعه­شناختی خواجو، جهت آشنایی دانشجویان و پژوهشگران آثار خواجو ضروری به نظر می­رسد.

 

1-5- اهداف تحقیق

 

دستیابی به بازتاب مسائل و مشکلات اجتماعی و سیاسی در غزل خواجو و این که چگونه شاعر توانسته است این مسائل و مشکلات را در شعر خود انعکاس دهد.

 

 

• بررسی و توصیف تأثیرپذیری غزل خواجو از شرایط حاکم بر زمان او

 

• بررسی و توصیف مسائل اجتماعی و اخلاقی آن دوران بر غزل خواجو

 

• بررسی و توصیف مسائل سیاسی آن دوران بر غزل خواجو

 

• بررسی و توصیف عقاید و مسائل دینی آن دوران در غزل خواجو

 

1-6- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق

 

برای اولین بار است که جامعه­شناسی غزل خواجوی کرمانی مورد بررسی قرار می­گیرد.

 

1-7- روش تحقیق

 

این تحقیق یک مطالعه اسنادی به شیوۀ کتابخانه­ای است. ابتدا منابعی در رابطه با جامعه­ شناسی ادبیات مورد مطالعه قرار گرفت، سپس غزلیات خواجو بررسی و مطالب مورد پژوهش استخراج و تحلیل و جمع­بندی گردید.