استرس به شرایطی گفته می‌شود که فرد در محیط کار یا زندگی با آن روبرو می‌شود و این شرایط با ظرفیت‌ها و امکانات کنونی وی هماهنگی ندارد و او را دچار عدم تعادل، تعارض و کشمش‌های درونی می‌کند (لازاروس و فولکمن، 1989). در جهان امروز استرس مسئله بزرگی به شمار می‌رود و به عنوان یک پدیده روانشناختی از عوامل مهم در بروز و استمرار بسیاری از اختلافات روانی است. از این‌رو در سال‌های اخیر، توجه به منابع استرس و راهبردهای مقابله با آن، که باعث ایجاد تاب‌آوری بیشتر می‌شود، در گروه‌های مختلف، بسیار مورد توجه و بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که به کار گرفتن راهبردهای مقابله‌ای موثر نقش مهمی در کاهش استرس و افزایش تاب‌آوری داشته است.
همانطور که گفته شد، خانواده نقش مهمی در سازگاری فرد با شرایط پر مخاطره دارد. در واقع عوامل حفاظتی خانواده عواملی هستند که توانایی افراد را در برخورد با شرایط نامطلوب افزایش می‌دهند. به عنوان مثال: محیط خانواده‌ی سازمان یافته و باثبات، ارتباط میان اعضای خانواده، میزان دلبستگی، و سطح اقتصادی- اجتماعی و… (یتس و ماستن، 2004). متاسفانه، بعضی مواقع این عامل خود به عنوان یک منبع استرس عمل می‌کند. تعارضات والدین یکی از موارد تنش‌زاست که محیطی پر از استرس و ترس را برای فرزندان پدید می‌آورد. تعارضات زناشویی می‌تواند فرزندان را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار دهد. در حالت مستقیم، بچه‌ها با بیشترین مشکلات روانشناختی روبرو می‌شوند، کودکانی که به طور مداوم در معرض اینگونه تعارضات قرار می‌گیرند هرگز به این مسئله عادت نمی‌کنند، بلکه نسبت به آن حساس شده و این مسئله به جای آنکه آنها را مقاوم‌تر کند، آسیب‌پذیرتر می‌سازد (دیویس، استورگ- اپل، وینتر، کامینگز و فارل، 2006؛ گوردیس، مارگولین و جان، 1997؛ به نقل از فیرکلوث و کامینگز، 2008). این بچه‌ها، حد آستانه‌ی کمتری برای استرس، پرخاشگری و … از خود نشان داده و احتمال اینکه مشکلات سازگاری بیشتری را از خود نشان دهند، افزایش می‌یابد.
تجربه تنش‌های شدید در خانواده می‌تواند فرزندان را به سمتی سوق دهد که به پاسخ‌های مقابله‌ای که آنها را خوب فراگرفته و یا به آنها تسلط پیدا کرده‌اند تکیه کنند. این پاسخ‌های مقابله‌ای ممکن است شامل رفتارهایی ناهنجار مانند پرخاشگری باشد که کودکان آنها را مفید دانسته و در آینده در هر موقعیت پرتنش از آن استفاده کنند. در واقع استرس روانشناختی به عنوان یک عامل خطر اساسی برای آسیب شناسی در کودکان شناسایی شده است، در نتیجه، توجه زیادی به سمت درک چگونگی مقابله با وقایع استرس‌زای عمده مانند تعارض یا طلاق والدین و استرسورهای روزانه معطوف گشته است (گرانت، کمپاس، استیولمچر، تورم، مک ماهون و هالپرت، 2000).
با توجه به اینکه تا کنون در ایران پژوهشی راجع به این مسئله انجام نگرفته است، و از آنجایی که این دسته کودکان، استرس زیادی را تجربه می‌کنند، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که در فرزندان خانواده‌های پرتنش، راهبردهای مقابله‌ای چگونه تاب‌آوری آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شناسایی شیوه‌های مقابله با استرس به عنوان یک متغیر میانجی، می‌تواند پیامدهای استرس را تحت تاثیر قرار داده و به مهار آنها کمک کند. لذا تحقیق حاضر به دنبال تعیین رابطه‌ی تعارضات زناشویی و تاب‌آوری کودکان از طریق واسطه‌گیری شیوه‌های مقابله با استرس است.
فرم در حال بارگذاری ...
