استرس به سه مفهوم در نظر گرفته شده است )الهه میرزایی ، ) 1378 در یک رویكرد ، تمرکـز بـر محیط معطوف است و استرس به عنوان محرك توصیف شده است که شامل واقعـه یـا رشـته ای از شرایط ویژه به عنوان مثال ، زمانی که فرد می گوید شغل من بسـیار پـر اسـترس اسـت از همـین دیدگاه به مفهوم استرس نگاه کرده است . وقایع و شرایطی تهدید کننده یـا زیـان بخـش انـد و در نتیجه احساس تنش ایجاد می کند ، استرس زا خوانده می شود .
رویكرد دوم استری را به عنوان پاسخ در نظر گرفته و تمرکز آن بر واکنش مردم به عوامل استرس زا ست . از این دیدگاه مردم به نقشی که احساس می کنند استرس می گویند ، مانند زمانی کـه فـرد می گوید : به هنگام سخنرانی احساس استرس می کنم . پاسخ فرد شامل دو جـز مـرتبط بـا هـم است . جز شناختی که شامل رفتار ، الگوی فكری و احساسات است . مانند زمانی که احساس مـی
5
کنید عصبی هستید و جز فیزیولوژیكی که برانگیختگی های جسمی را در بر می گیرد مانند زمانی که قلبتان تند تند می زند دهانتان خشک می شود و عرق می کند )الهه میرزایی ، )1378
رویكرد سوم ، استرس را فرایندی می دانند که در عین آنكه در برگیرنده استرس زا هـا و فرسـایش هاست اما بعد مهم دیگری را نیز به آن می افزاید و آن رابطه ی میان فرد و محیط است ) به نقل از همان کتاب( این فرآیند شامل تعامل ها و تطابق های دایم مسان فرد و محیط است که هر یک بـر دیگری اثر می گذارد و از دیگری اثر می پذیرد و بر اساس این نظریه ، استرس تنها یک محرك یـا پاسخ نیست بلكه فرایندی است که فرد می تواند از طریق راهكارهای رفتاری ، شناختی و احساسی به گونه ای فعال از تاثیرات آن بكاهد .
ارزیابی وقایع به عنوان پر استرس به دو گونه گروه از عوامل بستگی دارد ، عواملی که مربوط به فرد است و عواملی که به موقعیت بستگی دارد . عوامل فردی شامل ویژگی هـای شخصـیتی ، هـوش و انگیزش فرد می شود برای مثال ، افراد برخوردار از عزت نفس باال بر این باورند که توانایی های الزم را برای برآوردن نیازهای یک موعیت را دارند . در صورت مواجهه با موقعیتی پـر اسـترس ، ممكـن است به عوض تهدید انگیز قلمداد کردن آن را به گونه ای مبارزه طلبی ببینند . در مورد انگیزه می توان گفت که هر چه هدف بیشتر در معرض خطر قرار
گیرد و مهم تر باشد ، فـرد میـزان اسـترس بیشتر را ارزیابی خواهد کرد )الهه میرزایی ، )1378
الیس معتقد است باورهای غیر منطقی بسیاری از مردم موج افزایش استرس آنها می شود عواملی که موقعیتی را پر استرس می کند در وهله ی اول وقـایعی هسـتند کـه ملزومـات شـدیدی را مـی طلبند )پرسون و نیوفلد ، )1987
به عنوان مثال ، بیماری که در انتظار عمل جراحی دردناکی را می کشد ، این موقعیـت را پـیش از انجام گرفتن سنجش فشار خود استرس زا می بینند . گـذارهای زنـدگی نیـز اسـترس زا هسـتند ) موس و شفر ، )1986
6
زندگی شامل وقایع مهمی است که مستلزم گذر کردن از یـک مرحلـه یـا موقعیـت بـه مرحلـه یـا موقعیت دیگر است که باعث ایجاد تغییرات بسیار زیاد و ملزومات جدیدی در زندگی می شوند . ازدواج کردن – رفتن به دانشگاه به ویژه اگر از شهر و خانه مان دور باشـد – والـد شـدن – شـاغل بودن – تغییر محل – از دست دادن همسر ، طالق گرفتن .
استرس در زندگی روزمره به وفور دیده می شود و همه افراد به دفعات متعدد تحت تـاثیر اسـترس قرار می گیرند و آن را تجربه می کنند و وقتی که کسی دچار اسـترس شـده وارد محـیط درس یـا دانشگاه میشود معموالً همه دوستان و هم کالسی ها متوجـه مـی شـوند و در تعامـل بـا دیگـران استرس فرد به آنها سرایت می کند .
برای همین و آنچه گفتم در این تحقیق به بررسی میزان تحمل استرس دانشـجویان پسـر و دختـر رشته روانشناسی می پردازیم و به این دلیل که دانشجویان در محیط دانشگاه با عوامـل اسـترس زا برخورد دارند . می خواهیم بدانیم چه عواملی دانشجویان را با توجه به سطوح مختلف آنها در کالس دچار استرس می کند . این عوامل چه چیزهایی هستند و شیوه های مقابله با اسـترس دانشـجویان پسر و دختر را بررسی کنیم . پس از توضیحات مختصر داده شد این سـوال مطـرح مـی شـود کـه چگونه می توان میزان تحمل استرس دانشجویان را باال برد؟
به نظر می رسد یكی از رویكردهایی که بتوان در پاسخ گویی به سواالت مزبـور از آن یـاری گرفـت رویكرد شناختی – رفتاری باشد . چرا که با بررسی اجمالی ، مشـخص مـی شـود هـر یـک از ایـن مفاهیم به نوعی بستگی به حاالت شخصیتی ، عزت نفس ، اعتماد بـه نفـس و بـه آن نگـرش هـا ، باورها و عقاید و تفكرات فرد دارد – پژوهش ها نشان داده که آرامش گام بـه گـام ماهیچـه هـا در کاهش استرس بسیار موثر است . افراد با بهره گرفتن از تجارب خود ، مهارتهای کنار آمدن را شامل راهكارهایی که پیش از آن خودشان به کار برده با بكار گرفتن آنها را به وسیله دیگران دیده اند می آموزند ، روانشناسان بر آموزش کنار آمدن با استرس ، روش هایی تدوین کرده انـد . بعضـی از ایـن روشها به طور عمده به رفتار فرد می پردازند و بعضی به فرایند تفكر )الهه میرزایی ، )1378
7
با توجه به مطال مذکور تالش پژوهشگر بر این است که با اعمال مداخله به صورت تجربـی میـزان تحمل استرس بین دانشجویان پسر و دختر را بررسی و پاسخ مناسبی برای سواالت پژوهش بدست آورد .
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فرم در حال بارگذاری ...