وبلاگ

»

• بیان كلی مسئله

• سؤال پژوهش

• فرضیه ها

• تعریف اصطلاحات

• بیان اهداف پژوهش

بیان كلی مسئله

خانواده ازمهمترین  نهاد واز نیرومند ترین ارگان  اجتماعی است  زیرا پایه های  خوشبختی  وبدبختی  انسان در آنجا به وجود  می آید .

انسانیت  واخلاق  آدمی درمحیط  خانواده شكل می گیرد وعواطف  نیك وبد در آنجابه وجود  می آید . وقتی سخن  از خانواده به میان  می آید بحث  از محیطی است  كه در آن دوكانون  مهر وانضباط  ، دوانسان  یادومسئولیت  وشیوه رفتار  وخلق وخوی  جداگانه  آغوش  گشوده  و فرزند را  دركنار خود گرفته اند . سخن از دامنها ی پاكی است  كه نسلی را در خود  می پروراند  و آنها را برای حیات شرافتمندانه  آماده می سازد .

طبیعی است كه اگراین دو عنصر ،  یعنی پدر ومادر  درمسیر ثواب باشند  خانواده برای طفل  سعادت آفرین است واگراین  دو آلوده باشند  كودك جزنگون بختی  وسیه روزی  بدست نخواهد  آورد . ( قائمی  ، 1381 ، ص 269) كودك ازخانواده  ووالدین  خودتاثیر می پذیرد  همانگونه كه گیاه  ونهالی از زمین  ، آب وغذا  اوازخورشید  نور می گیرد . عوامل خانوادگی  ازعقاید  وافكار ، مذهب واخلاق ، عاطفه  وخلق وخوی  دركودك بعد ومیزانی است  كه برخی  از روان شناسان رابه اظهار این  اندیشه واداشته است كه طفل  آئینه تمام نمای  وجود والدین است .

برخورد كودك  باالگوها  وسرمشق های خانوادگی درتكوین  شخصیت او چنان  اثر دارند  كه به زحمت  می توان بخشی  از آن را ازصفحه 

 ذهن  وروان كودك زدود . او معیارهای  اخلاقی والدین  وجنبه های  الگوئی آنان  رابه گونه ای  جذب می كند  ودرخود نفوذ می دهد كه تقریباً می توان گفت  جزء سرشت وطبیعت  اواست .  القاآت  والدین ، امر ونهی آنها ، هدایت وموعظه  وارشادشان ،منع  وردشان  همه دركودك  مؤثراست .

تذكرات  وهدایتهای  پدر بزرگ  ومادربزرگ ، القاآت  ورهنمودهای برادران وخواهران  ارشد ، سخنان وتذكرات  خدمتكار وكلفت  ونوكر ، وبالاخره  رهنمودهای  همه كسانی  كه درعرصه حیات  خانواده با كودك درارتباطند  درسازندگی  یاویرانی  بنای اخلاقی  كودك اثر دارند  والدین در طریق تربیت  صحیح  كودكان  به این مسائل باید آگاه  باشند ( همان منبع ، ص 177) نوجوان وجوان  امروز كودك گذشته است  خصایص  ورفتارهای  وی نیز وابسته  به دوره كودكی  وی بوده اند  كه آن را از اولیا وخانواده  خود كسب نموده  است . پدر ومادر اولین  كسانی هستند  كه زیر بنای شخصیت سالم یك نوجوان  رامی سازند  وپایه گذار ارزش ها ومعیارهای  فكری وی هستند  نوجوان  دراین دوره بیش از هر زمان دیگر نیاز به مراقبت  وهمراهی  والدین  خود دارد ، لذا قطع رابطه  با نوجوان  ویا رابطه  نادرست بانوجوان ممكن است تاثیرات مخربی  بر او بگذارد  ( اكبری  ، 1381، ص 321) .

ازنیازهای مهم  واساسی انسان  كه زمینه ساز حیات اجتماعی  وشرافتمندانه  است نیاز به اعتماد به نفس  است معنی ومفهوم  آن این است كه آدمی بااستفاده  ازمددرسانی  خداوند  وبا قرار دادن  امور درمسیر  سنت او  وبازمینه سازی هایی كه برای  موفقیت درانجام هر كاری  ضروری است بتواند  تردید ودودلی  رااز خود دورسازد  وبا اعتماد  واطمینان  پیش رود . انتظار  آن رانداشته  باشدكه دیگران  برای انجام كارها  ورفع نیازش  اقدام كنند  ویا والدین  ومربیان  درخدمت او  قرار گیرند  خود به اتكای  توان وامكانش  ازجای برخیزد  وبه اقدام  بپردازد  چنین  امری هم موردنیاز  شخصی فرد  ولازمه عزت  نفس اوست  وهم از نظر  اجتماعی وتداوم حیات  برای اوضرورت دارد  اودراین  اعتماد نیاز دارد  از اطمینان  استفاده  كند و آن را  قابل تبعیت  واجرا بداند  باجرأت  وصبارت تصمیم  گیرد  وبه  پیش رود  نه با تزلزل  وتردید  قدش راست وگامش  استوار و اعتقادش  درانجام  دادن امور  راسخ باشد  ( قائمی ، 1370 ، ص 245)

سؤال پژوهشی

آیا جوعاطفی  خانواده بر اعتماد به نفس  فرزندان  تاثیر دارد ؟

فرضیه ها :

اعتماد به نفس دخترانی  كه جوعاطفی  مناسبی درخانواده دارند بیشتر از  دخترانی است كه جو عاطفی  نامناسبی  درخانواده  دارند .

اعتماد به نفس پسرانی  كه جوعاطفی  مناسب درخانواده دارندبیشتراز پسرانی است  كه جو عاطفی  نامناسبی  درخانواده دارند .

تعریف  اصطلاحات

• جوعاطفی خانواده

الف: تعریف نظری :

منظور ازجوعاطفی خانواده نحوه ارتباط  وطرز برخورد  افراد یك خانواده  باهم ، نظر افراد  خانواده  نسبت به هم ، احساس وعلاقه  آنها به یكدیگر است ( شریعتمداری  ، 1376،ص211)

ب : تعریف عملی سنجش (ایستا ) :

جو عاطفی  خانواده آن است  كه پرسشنامه  پژوهش حاضر می سنجد .

ج: تعریف عملی آزمایشی ( پویا ) :

جوعاطفی می تواند به صورت دیكتاتور  ومدارگروآزاد منش  باشد كه درخانواده  های دیكتاتور  بچه ها سركوب می شوند  وگاه طرد  می شوند  احساسات  وعواطفشان  توجه نمی شود  درخانواده های  مداراگر  بچه ها لوس  وپرخاشگر بارمی آیند ومسئولیت  پذیرنیستند  وهرگزدیگران  رامورد پذیرش  قرار نمی دهند خانواده های  آزاد منش  كودكان را كنترل  می كنند با بچه ها  به طورمنطقی  ومهربان  برخوردمی كنند وبه نظرات خود احترام می گذارند  ، آن بچه ها  نیز در آینده دیگران  رامحترم  می شمارند وبا افراد  اجتماع  صمیمانه  كنار می آیند .

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

ادوارد دوبونو ( 1992) دركتاب خلاقیت كارآمد می گوید ” هیچ چیز سودمندتر و باشكوهتر از این نیست كه ایده ی جدید و ثمربخشی اهداف شما را برآورده سازد “( قاسمی ، 1376، ص 20). خلق فکر ، ایده  و مفاهیم نو همواره اساس اختراعات ، اکتشافات  و پیدایش راههای مناسب برای حل مسائل و مشکلات در زندگی انسان به شمار می آیند . جوامع پیشرفته و متمدن  گذشته  وحال پیوسته  به ارزش و اهمیت این جنبه از توانائیها ی ذهنی و فکری انسان توجه نموده و در صدد تقویت آن برآمده و از این طریق به توسعه ،  رفاه ،  ترقی و خوشبختی نائل آمده اند. چراکه بقول ارسطو ” ابتکار یگانه عامل موثر در پیشرفت انسان به شمار می آید “(موید نیا ، 1384، ص 165). به این ترتیب ضعیف بودن فرآیند بروز خلاقیت ها در جوامع عقب مانده  نیز موجب بدبختی ، فقر و فلاکت خواهد بود . در دنیای پیچیده كنونی كه شاهد رقابتهای بسیار فشرده جوامع مختلف برای دستیابی به جدیدترین تكنولوژیها و منابع قدرت هستیم ، افراد  تیزهوش ، خلاق و صاحبان اندیشه های نو و مبتكرانه ، همانند گرانبهاترین سرمایه ها، از جایگاه بسیار والا و ارزشمندی برخوردار هستند بطوریكه بقول توین بی  شانس بدست آوردن خلاقیت بالقوه ، می تواند موضوع زندگی و مرگ هرجامعه ای باشد( كفایت ، 1373، ص 3). بی مبالغه   می توان گفت که وجه مشخص و بارز جهان امروز ، همانا تغییر و تحول است که هیچ زمینه ای بدون تاثیر آن باقی نیست چرا كه بقول هراکلیتوس در حیات چیزی پایدار نیست مگر دگرگونی. براین اساس امرسون ثبات احمقانه را زائیده مغزهای کوچک می شمارد (مویدنیا،1384،ص 164). صرف تغییر ارزش تلقی شده و عاملان تغییر نوآوران ارزشمند محسوب می شوند که دگرگونی ها را با امید به بهبودی هرچه بیشتر و بیشتر سبب می شوند از این رو هرگونه اختراع ، اکتشاف ، ابداع و ابتکار خود اشکال تحول بوده و موجب تغییرند ( غنی زاده،  به نقل از سیدعباس زاده ، 1387 ، ص 1).

بدیهی است خلاقیت صرفا مشتمل بر تفکر و عملکرد ذهنی  افراد خاص و عرصه های ویژه زندگی نیست بلکه تقریبا تمامی افراد اعم از دانش آموز ، دانشجو ، کارمند ، کشاورز ، خانه دار و… در مدرسه ، محیط كار و مزرعه حتی با دارا بودن حد متوسط بهره هوشی می توانند دارای عملکرد خلاقانه در زمینه های مختلف زندگی باشند .  تحقیقات اخیر تورنس ( 1973) و پارنز ( 1963) و دیگران نشان داده است كه خلاقیت در تمام فعالیتهای فردی و گروهی مشاهده شده و با شدت و ضعف بالقوه قابل پرورش ، در همه انسانها وجود دارد                     ( همتی ، 1387،ص 12). تورنس و تورنس ( به نقل از اونیل، عابدی و اسپیل برگر، 1994) اشاره می کنند که طی 15 سال تجربه مطالعاتی و

 آموزش تفکرات خلاق ، شواهدی را یافته اند که نشان می دهند خلاقیت را می توان آموزش داد براین اساس است که طی سالهای اخیر پژوهش و ساخت آزمونهای خلاقیت رونق پیدا کرده است      ( دائمی و مقیمی ، 1383).

نوآوری و خلاقیت بعنوان ویژگی شگرف انسانی نه تنها در دوران كودكی و جوانی ، بلكه درتمامی طول عمر قابل ظهور است . در واقع توانایی شخص برای خلاق و نوآور بودن ممكن است در مراحلی بصورت كمون باقی بماند اما می توان آنرا دوباره احیاء كرد ( ساعتچی ، 1371،ص 124). پس همه ما ذاتا واجد توانائی تفكر و عملكرد خلاقانه هستیم لكن به واسطه شرائط محیطی به جای آنكه راههای بروز آنرا یاد بگیریم چگونگی سركوب آنرا فرا می گیریم یعنی می آموزیم كه چگونه خلاق نباشیم ( همتی ، 1378،ص 1) چنین برخوردی با خلاقیت نیاز  مسلم جوامع ، خانواده ها ، محیطهای آموزشی و كاری سنتی است . در محیطهای سنتی رویاروئی با مسائل ، مشكلات و پدیده ها ،  واكنشهای قالبی و راههای تجربه و تائید شده را می طلبد( آقایی فیشانی ، 1377، ص 158) . برعکس برخی جوامع توسعه یافته فضای بسیار مساعدی برای بروز و رشد خلاقیت دارند مثلا امروزه در ایالات متحده آمریكا، خلاقیت در زمینه های علمی و تکنولوژی ، بالاترین پاداشها را دریافت می دارد( کلمن ، 1960 ) بنابراین بی جهت نیست که حدود یک سوم اختراعات مهم جهان بنام آمریکا ثبت شده است.

هرچند فرض است که خلاقیت به عنوان توانائی ذهنی ابداع و نوآوری از ابتدای زندگی بشر وجود داشته و همواره نیز ارزشمند بوده است لکن توجه به آن در طول تاریخ ،  بیشتر به عنوان نتیجه طبیعی عملکرد ذهنی افراد با هوش و مستعد تلقی گردیده  و تا یک قرن پیش مطالعه اختصاصی در مورد آن صورت  نگرفته بود. اما خوشبختانه  امروزه  دانشمندان ، متخصصان ، کتابها ، مجلات  ، تست ها  و…  زیادی وجود دارند که اختصاصا  به  بحث خلاقیت  می پردازند . با وجود این ،  توجه علمی به بحث خلاقیت عمر چندان طولانی ندارد در واقع   تاریخچه مطالعات علمی در مورد خلاقیت  و عناصر تشکیل دهنده آن به بیش از یک قرن نمی رسد. موضوع خلاقیت ابتداء مورد  توجه دانشمندان علوم اجتماعی و روانشناسی قرار گرفته  و برای اولین بار دانشمندی بنام گیلفورد درسال 1950 میلادی  تحقیقات علمی خود را  در مورد ماهیت ، عناصر تشکیل دهنده و کارکرد تفکر خلاق شروع نموده است(طالب زاده ،1375،ص 1و2).  با فرض اینكه والدین و مربیان از مهم ترین عوامل حمایت كننده بروز خلاقیت كودكان هستند ضروری خواهد بود كه برنامه آگاه سازی خانواده ها ، معلمین و مسئولان آموزشی كشور در این خصوص با اهمیت تلقی گردیده و شناخت شیوه های تقویت بروز خلاقیت كودكان و نوجوانان مد نظر قرار گیرد. پژوهش حاضر هدف شناخت ماهیت خلاقیت ، تاثیر رفتار متقابل والدین و مربیان با دانش آموزان و ارائه پیشنهادهای لازم به آنان را در نظر دارد .

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)