وبلاگ

در دنیای پیشرفته امروزی هیچ ورزشکاری بدون داشتن یک مربی آگاه و مقتدر نمی­تواند قله­های صعود را طی کند. رهبر ورزشی با توجه به نقشی که دارد، حلقه­ی اتصال موجود میان ورزشکاران و اهداف تیم می­باشد. اهمیت نقش مربیان در ورزش و موقعیت ورزشکاران لزوم شناخت و بررسی سبک رهبری آن­ها را ضروری می­سازد (احمدی، 1374).

 

 

رهبری در واقع عبارت است از عمل تاثیرگذاری بر فعالیت­های یک ورزشکار یا گروهی از آن­ها در وضعیتی معین به صورتی که از روی میل و علاقه برای هدف­های انفرادی و تیمی تلاش کنند. به بیان دیگر فرایند رهبری تابعی از مربی، ورزشکار و سایر متغیّر­های وضعیتی است (خلج، گیلدا، 1389).

 

 

حقیقتا در راستای موفقیت یک تیم ورزشی نمی­توان نقش مربی را به عنوان رهبر تیم نادیده انگاشت، این فرد باید دارای مهارت لازم برای رهبری، گروه باشد تا بتواند اعضای گروه را به سمت هدف مورد نظر هدایت کند. رهبری را در وسیع ترین مفهوم می­توان بدین صورت بیان کرد که فرایند رفتاری اثر گذار بر افراد و گروه­ها در جهت اهدافی معین است. در موفقیت­های ورزشی این نقش را مربی بر عهده دارد و اوست که کار هدایت و رهبری، بازیکنان را بر عهده می­گیرد، و رهبری کارآمد وی نقش مهمی بر عملکرد گروه دارد (خلج، گیلدا، 1389).

 

 

به عقیده فراست مربیان، محور اصلی و رکن مهم تیم­های ورزشی هستند. در بین سه عامل مهم و تاثیر گذار در موفقیت تیم­ها یعنی ورزشکار، مربی و تماشاگر، مربی در نقش رهبر تیم به عنوان یک سازمان دهنده قوی و زیر بنای هر پیشرفت مطرح است. تجربیات گذشته نشان داده است. مربیگری رشته ایی متفاوت از سایر حوزه هاست ودرآن طیف وسیعی از مهارت­ها مورد نیاز است (مرادی ، 1383).

 

 

پترون، آینسیسر و کاوس (2001) ارتباط بین ابعاد رفتارآمرانه وانسجام گروهی وموفقیت را در تیم­های فوتبال مردان و زنان دانشگاهی آمریکا بررسی کردند. نتایج نشان داد ورزشکاران در رده­های پایین­تر منسجم­ترهستند همچنین بنابه یافته­های این پژوهشگران انسجام گروهی با عملکردتیم ارتباط زیادی داشت، نتایج آن­ها در مورد ابعاد رفتار رهبری نشان داد بر خلاف انتظار، ورزشکاران رهبری مستبدانه را در مقایسه بارهبری دموکراتیک ترجیح­می­دهند (خلج، گیلدا، 1389).

 

 

انسجام تیمی یا گروهی به عنوان یک موضوع روانشناسی اجتماعی عامل مهمی است، که تبدیل مجموعه ایی از افراد نامنظم به یک تیم است که نقش مهمی در تقویت عملکرد تیمی و احساس رضایت در میان اعضا را دارد، از نقطه نظر عملی و نظری بررسی بسیاری از مسائلی که با رفتار مربیان ارتباط دارد برای نفوذ در موفقیت تیم مهم است. یکی از این مسائل انسجام گروهی است. برخی از شواهد تجربی نشان می­دهد که انسجام تیمی با رفتار مربیگری مرتبط است. سوال اصلی این است که آیا بین رفتار رهبری و میزان انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان ارتباط علّی وجود دارد؟

 

3.1. ضرورت و اهمیت تحقیق

 

 

با توجه به محور بودن نوجوانان در ورزش کشور و اهمیت تربیت و آموزش صحیح آنها به عنوان پایه اصلی ورزش کشور در جامعه کنونی و تغییر نگرش و تفکر صحیح آنهادر مورد رفتار مربیان وانسجام تیمی یک امر روشن و واضح است، و اگر بتوان میزان تاثیر متغیّر­های فوق که برتغییر نگرش و تفکر صحیح و موثر درآموزشگاه اعم از مدیر، مربی و اولیا میشود، استخراج کرد میتوان با استفاده از نقاط قوت آن و تقویت نقاط ضعف در جهت تربیت صحیح و اصولی که امری مهم و ضروری به نظر می­رسد گام برداشت و اطلاعات صحیح در اختیار مسئولین امر از جمله مدیران و مربیان ورزش درآموزشگاهها و خانواده­ها و جامعه گذاشت. مربیان و ورزشکاران با گذشت زمان بیشتر به این حقیقت پی می­برند که در موفقیت ورزشی چیزی بیش از تمرین و پرداختن به بازی نقش دارد. عوامل محیطی و روانی – اجتماعی بر نتیجه نهایی مسابقه اثر میگذارد و گاهی اوقات نیز بسیار تعیین کننده هستند. اگر رفتار رهبری  مربیان تیم­های ورزشی متناسب با شرایط ورزشکار وتیم باشد، مربی می­تواند از بالاترین شرایط تیم و باشگاه استفاده نماید تا با غلبه بر متغیرهای مخل درونی و بیرونی، تیم را به سر منزل مقصود رهنمون سازد. از دیدگاه دیوید فرانسیس و دونالد یانگ یک تیم چیزی بیش از گروهی افراد است که یونیفرم­های یکسان می­پوشند. به نظر آنها یک تیم شامل گروه فعالی از افراد است که برای رسیدن به هدف­های مشترکی متعهد شده اند، تا به خوبی با هم کار کنند و از این کار لذت ببرند و به نتایج مطلوبی نیز دست یابند. اما یک مربی باید بتواند مفهوم تیم و کار گروهی را گسترش دهد. پرداختن به این مسائل به مربیان کمک می­کند تا تیمی منسجم و موفق در اختیار داشته باشند و مشکلات و مسائلی را که در راه رسیدن به اهداف گروهی با آنها مواجه می­شوند از سر راه بردارند. در یک تیم ورزشکاران هر ساله می­آیند و می­روند و به طور پیوسته نیز ساختار و کیفیت تیمشان تغییر میکند. آنها با مدیریت­ها و مربیان تیم­های مخلف کار می­کنند، یکی از دلایل احتمالی عملکرد متفاوت ورزشکاران در تیم­های مختلف ممکن است انسجام و وحدت گروهی تیم باشد. شاید به همین دلیل و به طور شگفت انگیزی یک تیم در یک  سال موفق عمل میکند در حالی که در سال بعد ناموفق میشود. حتی تیم هایی وجود دارند که با بازیکنانی توانمند نمی توانند عملکردی در سطح بالا داشته باشند در حالی که تیم دیگری با بازیکنان متوسط ناشناخته بر حریفان پیروز می­شوند و نتایج قابل قبولی می­گیرد، انسجام، یکی از فاکتورهایی است که بر عملکرد گروهی تاثیر می­گذارد.

 

 

فعالیت ورزشی فرد تحت تاثیر عوامل روانی وفیزیکی زیادی قرار دارد. شناخت چنین عواملی برای مربیگری و آموزش مهارت­های ورزشی بسیار تعیین کننده است. بدون شک برخورداری از مهارت­های رهبری از ویژگی­های برجسته یک مربی موثر و مفید است و چنانچه اتخاذ سبک­های رهبری از سوی مربیان با عملکردهای مختلف بازیکنان سازگار باشد، یقینا باعث برانگیختن و موفقیت ورزشکاران خواهد شد، بسیاری از فعالیت­های ورزشی در شکل  گروهی صورت می­گیرد. هنگامی که بازیکنان برای نتیجه به واکنش متقابل می­پردازند باید علاوه بر به حد مطلوب رساندن اجرای فرد به نیروها و فرایند­های درونی و عوامل اثر گذار بر عملکرد گروهی آنان نیز توجه شود(جکسون، راجر، 1382).

 

 

با توجه به این که امروزه بسیاری از فعالیت­های ورزشی به شکل گروهی صورت می­گیرد علوم مدیریت ورزشی و روانشناسی ورزش جایگاه ویژه­ای در موفقیت و عملکرد تیم­های  ورزشی به خود اختصاص داده اند اگررفتار رهبری مربی متناسب با شرایط  ورزشکار و تیم باشد مربی میتواند از بالاترین ظرفیت تیم و باشگاه استفاده کند و با غلبه بر مخلهای درونی و بیرونی تیم را به سر منزل مقصود برساند (الوانی، 1385).

 

 

وقتی ساختار خاص یک ورزش، هماهنگی در اعمال  متقابل بازیکنان را می­طلبد مجموع توانایی های فردی بازیکنان، بازدهی واقعی تیم  را به نحو مطلوبی پیش بینی نخواهد کرد.

 

 

ماهیت ورزش هایی مانند فوتبال، والیبال، بستکبال به گونه­ای است که لازم است بازیکنان از انسجام بیش تری برخوردار باشند (محمد پناهی، 1387).

 

 

انسجام یکی از فاکتورهایی است که بر عملکرد گروهی تاثیر می­گذارد. روشی که­ مربیان به واسطه­آن انسجام­گروهی را ارتقا می­دهند، تاثیرزیادی برموفقیت­تیم­ها دارد. (اسپینک، کی، اس، 2005)

 

 

هم چنین آگاهی مربیان از رضایتمندی  بازیکنان در تیم می­تواند باعث روشن شدن یکی از ابعاد روان شناسی و مدیریتی تیم شده و در نتیجه در راستای موفقیت و تحقق اهداف تیم استفاده به جا از آن شود. تحقیقات محدودی برای تعیین ارتباط بین رفتار­های مربیگری و انسجام همه­ی بازیکنان درایران صورت گرفته است. و به طور گسترده این رفتار­ها، با بازیکنان، مورد توجه اندک قرار گرفته اند، بنابراین نیاز به تحقیق در این زمینه احساس می­شود. این تحقیق با تدوین اهداف و فرضیه­های زیر به بررسی ارتباط علّی بین انسجام گروهی و رفتار رهبری ورزشکاران نوجوان خواهد پرداخت. لذا این تحقیق انجام شد تا در مورد ارتباط  انسجام گروهی و رفتار رهبری در ورزشکاران نوجوان رهنمود هایی ارائه داده است و ارتباط علی بین انسجام گروهی و رفتار رهبری ورزشکاران نوجوان را تعیین نماید.

 

 

4.1. اهداف تحقیق

 

 

1.4.1. هدف کلی

 

 

تعیین بررسی ارتباط علی رفتار رهبری و انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان

 

 

2.4.1. اهداف اختصاصی

 

 

 

1 ـ تعیین میزان ویژگی­های دموگرافیگ شرکت کنندگان

 

 

2 ـ تعیین میزان متغیرهای مربوط به انسجام گروهی

 

 

3 ـ تعیین میزان متغیرهای مربوط به رفتار رهبری

 

 

5.1. فرضیه­های اصلی

 

 

1 ـ ارتباط علی بین رفتار امرانه و میزان انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان وجود دارد.

 

 

2 ـ ارتباط­علی بین­رفتاردمکراتیک­ومیزان­انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان وجود دارد.

 

 

3 ـ ارتباط علی بین رفتار بازخورد مثبت و میزان انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان وجود دارد.

 

 

4 ـ ارتباط علی بین رفتار آموزش و تمرین و میزان انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان وجود دارد.

 

 

5 ـ ارتباط علی بین رفتار حمایت اجتماعی و میزان انسجام گروهی در ورزشکاران نوجوان وجود دارد.

 

 

6.1. روش تحقیق

 

 

این پژوهش از نوع تحقیقات علّی است که به صورت میدانی اجرا می­شود، به این دلیل که  پژوهش در پی بررسی و مطالعه رابطه بین رفتارهای رهبری با انسجام تیمی  ورزشکاران نوجوان است و با توجه به انکه هدف از  این پژوهش دستیابی به اصول و قواعدی است که در موقعیت­های واقعی و عملی به کار برده می­شود این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است.

 

 

7.1. جامعه آماری و حجم آن

 

 

جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه ورزشکاران نوجوان پسر استان قم در سال 92 ـ 91  است. با توجه به روش شناسی مورد مطالعه در تحقیق 250 دانش­آموز به صورت تصادفی در دسترس مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

 

 

8.1. ابزار اندازه گیری

 

 

1.8.1. پرسشنامه محیط گروهی در ورزش

 

 

هدف: اندازه گیری میزان انسجام گروهی در تیم­های ورزشی پرسشنامه محیط گروهی در سال 1985 توسط کارون، ویدمایر و براولی بر اساس مدل مفهومی کارون (1982) برای اندازه گیری میزان انسجام گروهی در تیم­های ورزشی تهیه شده است که در قالب 18 سئوال، انسجام گروهی را در 4 بعد اندازه گیری می­کند.

 

 

انسجام تکلیف فردی: به احساسات فرد از تعهد شخصی نسبت به خود و انجام تکلیف و دست یابی به هدف­های گروهی گفته می­شود.

 

 

انسجام اجتماعی فردی: به احساس فرد از تعهد شخصی نسبت به کنش­های متقابل اجتماعی با گروه گفته می­شود.

 

 

انسجام تکلیف گروهی: به احساسات فرد از نزدیکی و تعهد اعضای تیم نسبت به تکلیف گروهی گفته می­شود.

 

 

انسجام اجتماعی گروهی: به احساسات فرد از نزدیکی و تعهد اعضای تیم نسبت به گروه به عنوان یک واحد اجتماعی گفته می­شود.

 

 

پاسخ­ها بر اساس مقیاس 9 ارزشی لیکرت از کاملا موافقم (9) تا کاملا مخالفم (1) ارزش گذازی می­شوند.

 

 

2.8.1. پرسشنامه مقیاس رهبری در ورزش

 

 

هدف: بررسی و مطالعه سبک رهبری مربیان در موقعت­های ورزشی

 

 

پرسشنامه مقیاس رهبری در ورزش، در سال 1680 توسط چلادوری و صالح بر اساس مدل چند بعدی رهبری در ورزش (چلادوری و صالح 1978) برای بررسی و مطالعه سبک رهبری مربیان در موقعیت­های ورزشی تهیه شده است. این ابزار در قالب 40 سئوال، سبک رهبری مربیان در 5 بعد رفتاری ارزیابی می­کرد.

 

 

رفتار آموزش وتمرین: رفتارمربی بمنظور بهبودعمل کردورزشکاران باتاکیدبرتمرین سخت و شدید، آموزش مهارت­ها، تکنیک­ها و تاکتیک­ها سئوال­های 13 ـ 1 این بعد را می­سنجند.

 

 

رفتار آمرانه: رفتار مربی با ویژگی تصمیم گیری مستقل و اعمال قدرت شخصی سئوال­های 18 ـ 14 این بعد را اندازه گیری می­کند.

 

 

رفتار دموکراتیک: رفتاری که مربی به ورزشکاران اجازه بیشتری در تصمیم­گیری برای اهداف تیم، روش­های تمرین و به کارگیری تاکتیک­ها و استراتژی­های بازی می­دهد سئوال­های 27 ـ  19 این بعد را می­سنجد.

 

 

رفتار حمایت اجتماعی: رفتار مربی با ویژگی نگران بودن دو مورد رفاه و آسایش تک تک ورزشکاران، ایجاد جو گروهی مثبت و روابط گرم بین اعضای تیم سئوال­های 35 ـ 28 این بعد را اندازه­گیری می­کند.

 

 

رفتار باز خورد مثبت: رفتاری که مربی ورزشکاران را به واسطه عمل کرد خوب مورد تشویق و تمرین و پاداش قرار می­دهد سئوال­های 40 ـ 36 این بعد را می­سنجد.

 

 

پاسخ­ها بر اساس مقیاس 5 ارزشی لیکرت، هرگز (1)، به ندرت (2)، گاهگاهی (3)، اغلب (4) و همیشه (5) ارزش گذاری می­شوند.

همزمان با پایان یافتن دوران سلطه اندیشه­های کلاسیک و ابزارانگارانه در مدیریت، توجه به انسان و ابعاد وجودی او در مدیریت بیشتر شد و در نتیجه تحقیقات مربوط به رفتار سازمانی عمق بیشتری یافت و قلمرویی با عنوان “اخلاق کاری”در بین بسیاری از اندیشمندان مطرح شد. اخلاق کاری دارای وجوه و جلوه های متعددی است که یکی از ابعاد عملی آن “تعهد” نام دارد. این مفهوم که در جریان شناخت و درگیرشدن افراد با سازمان تجلی می یابد، در دهه گذشته جایگاه مهمی را در تحقیقات مربوط به رفتار سازمانی به خود اختصاص داده است. ارزش و اهمیت این مفهوم تا حدی است که استاو درباره آن  می گوید: ارزش و اهمیت تعهد سازمانی، باید به عنوان یک ساخت مجزا و مستقل از سایر مفاهیم روانشناختی (نظیر انگیزش، در گیری شغلی یا سایر گرایش های رفتاری دیگر ) به اثبات برسد

 

 

(خاکی، 1376: 158).

 

 

تعهد سازمانی فرایندی مستمر است که از طریق آن کارکنان سازمان به اهداف و ارزش‌های سازمان معتقد شده و برای رسیدن به آنها تلاش می‌کنند. همچنین تعهد سازمانی سه عامل را شامل می‌شود. الف : اعتقاد قوی به اهداف و ارزش‌های سازمان

 

 

ب : تمایل به تلاش و فداکاری برای سازمان

 

 

ج: خواست قوی و عمیق برای ادامه عضویت در سازمان.

 

 

تعهد سازمانی به عنوان یک نگرش و طرز تلقی کاری قادر است اطلاعات مفیدی جهت برنامه‌ریزی، سازماندهی، افزایش کارآیی، عملکرد بالا، کاهش غیبت و تاخیر در اختیار مدیران قرار دهد (حبیبی، 1386: 12).

 

 

آن دسته از سازمان هایی که به اهمیت نقش منابع انسانی در بهبود بهره­وری پی برده اند، ارزش نیروی کار متعهد و در صحنه را می دانند، بنابراین منابع مهم و انرژی های فراوانی از مدیریت را صرف ایجاد محیطی می­کنند که کارکنان بتوانند با حداکثر توان خود، در بهبود عملکرد سهیم باشند.رشد و توسعه سازمان­ها، بدون توجه به رکن اساسی نیروی انسانی امکان پذیر نمی باشد .همه سازمان­ها به عامل نیروی انسانی به عنوان عامل کلیدی توجه می­نمایند. مدیران سازمان تلاش می­کنند که در منابع انسانی خود چنان انگیزه ای ایجاد نمایند، تا ضمن احساس سربلندی و خشنودی از کارکنان در سازمان، نهایت توان، مهارت و دانش تخصصی خود را برای دست­یابی به هدف­های سازمان به کار گیرند (دولان شولر ، 1384: 395).

 

 

درک فرایند ایجاد تعهد برای سازمان و جامعه مفید است زیرا، موجب ابداع کارکنان، ماندگاری بیشتر در مؤسسه و قدرت رقابت زیادتر مؤسسه شده و در عین حال جامعه نیز از بهره وری بیشتر سازمان ها و کیفیت بهتر محصولات بهره مند می­شود (توکلی و همکاران، 1388: 106).

 

سازمان­ها از طریق دو شیوه می توانند تعهد سازمانی کارمندانشان را افزایش دهند. ابتدا سازمان ها می­توانند درک کارمندان را از عضویت سازمانی افزایش دهند، دوم این که سازمان ها می توانند به کارمندان نشان دهند که آنان مورد تو جه کارفرمایند و کارفرما برای آن ان ارزش قائل است و این هم از لحاظ نظری و هم عملی مهم است. از لحاظ نظری به این دلیل که بحث راجع به چنین موضوعی به بازیابی نتایج تحقیقات گذشته کمک می­کند و از لحاظ عملی نیز از آن جهت اهمیت دارد که سازمان ها در سال های اخیر در گیر پیدا کردن راه های مؤثر برای افزایش تعهد سازمانی هستند. از جمله مداخلاتی که به نظر می رسد در افزایش تعهد سازمانی مؤثر است آموزش رفتار شهروندی سازمانی است (روزی، 2004:  122).

 

 

ارگان (1988) رفتار شهروندی سازمانی را این گونه تعریف کرد: رفتارهای داوطلبانه و اختیاری مرتبط با کار که در حیطه وظایف شغلی رسمی کارمند قرار نمی گیرند و در مجموع عملکرد سازمان را بهبود  می بخشند (پادساکوف و همکاران، 2006: 520).

 

 

مورمن و بلیک لی (1995)  ضمن تایید آثار مثبت رفتار شهروندی سازمانی اعتقاد داشتند که مشکل مدیران فراهم سازی زمینه بروز چنین رفتارهایی در سازمان است چرا که این رفتارها داوطلبانه اند و در  قراردادهای کار و سیستم ارزیابی عملکرد رسمی سازمان قرار نمی گیرند. این رفتارها با وجود اینکه در ارزیابی های سنتی عملکرد شغلی به طور ناقص اندازه گیری می‌‌شدند و یا حتی گاهی اوقات مورد غفلت قرار می‌‌گرفتند، اما در بهبود اثربخشی سازمانی مؤثر بودند (بینستوک و همکاران، 2003: 361).

 

 

نظر به اهمیت موضوع تحقیق از آنجا که تاکنون تحقیقی در زمینه  تاثیر تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان در سازمان های متولی و سیاست گذار در ورزش، انجام نگرفته در این پژوهش به بررسی و تحلیل ارتباط بین تعهد سازمانی به عنوان متغیر مستقل و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری به عنوان متغیر وابسته در سال 1391 پرداخته شده است و رهنمودهای کاربردی برای دست اندرکاران این سازمان ارائه گردیده است.

 

 

 1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

با در نظر گرفتن چنین ویژگی هایی می توان موارد ذیل را بیانگر اهمیت تحقیق دانست:

 

 

1-ایجاد شرایط سازمانی لازم برای بروز رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان که از اهمیت ویزه ای برخورداراست.

 

 

2-از نظر بسیاری پژوهشگران، رفتار شهروندی سازمانی بر بیشتر جنبه های بنیادی عملکرد سازمانی تاثیر دارد که مطالعه آنها می تواند راهکارهای لازم برای رشد وتعالی سازمان فراهم نماید..

 

 

اگر رفتار شهروندی سازمانی را بعنوان عاملی ضروری در عملکرد سازمانی بدانیم، در این صورت باید مدیریت شود و برای مدیریت آن نیاز به درک و شناختی روشن از آن می باشد. بنابراین تحقیق حاضر می تواند پشتوانه ای ارزنده برای درک رفتار شهروندی سازمانی و متعاقب آن مدیریت صحیح جهت بهبود محیطی مناسب در اداره کل ورزش و جوانان استان باشد. اگر سازمانی نتواند تعهد لازم جهت انجام امور را در کارکنان خود بوجود آورد در نتیجه میزان کارایی کارکنان پایین آمده و بهره وری را دچار مشکل خواهد نمود دراین صورت ممکن است با عدم رضایت مشتریان روبه رو شده و سازمان مجبور به باز خرید، اخراج و یا به هر صورت ممکن پایان دادن به خدمت کارکنان شود درنتیجه همین افراد وارد بازار آزاد شده و چون کارایی لازم را ندارند به جمع بیکاران و یا شاغلین کاذب اضافه شوند.

 

 

حفظ و نیل به اهداف سازمانی به طوری که کارکنان متعهد همه حواس خود را به چیزی معطوف
می کنند که از همه مهمتر بوده و سازمان را هر چه زودتر به اهداف خود نزدیک می کند. در صورت انجام این تحقیق اداره کل ورزش و جوانان استان می توانند با توجه به تعهد سازمانی ورفتار شهروندی سازمانی مناسب ورزشکاران را جهت رقابتهای استانی و ملی آماده کرده آن­ها با به میادین مبارزات قهرمانی بالاتر سوق دهند. حتی به فعالیتهای فراتر مرزهای جغرافیایی کشور. مدیران با پویایی و تحرک بیشتر کارکنان را جهت دستیابی به مهارت­های ویژه در یادگیری و تطبیق به منظور نیل به مزیت­های رقابتی پایدار رهنمون سازند.

 

 

1-4-اهداف تحقیق

 

 

الف: هدف اصلی

 

 

بررسی و تعیین میزان تعهد سازمانی و رفتار های شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری و ارتباط  این متغیر ها با یکدیگر.

 

 

ب: اهداف کاربردی

 

 

1-تعیین رابطه بین تعهد سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان با ابعاد مختلف رفتارهای شهروندی سازمانی.

 

 

2- تعبین رابطه بین تعهد عاطفی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی .

 

 

3- تعیین رابطه بین تعهد هنجاری کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف شهروندی سازمانی.

 

 

4-  تعیین رابطه بین تعهد مستمر کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی.

 

 

 

1-5- سوالات و فرضیات تحقیق

 

 

1-5-1-سوالات تحقیق

 

 

1-مهم­ترین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان کدامند؟

 

 

2-میزان تعهد سازمانی و ابعاد آن در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چقدر است؟

 

 

1-5-2-فرضیات تحقیق

 

 

الف: فرضیات اصلی

 

 

بین تعهد سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری رابطه وجود دارد

 

 

ب: فرضیات فرعی

 

 

1-بین تعهد سازمانی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال و بختیاری با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی آنان رابطه وجود دارد.

 

 

2-بین تعهد عاطفی کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی آنان رابطه وجود دارد.

 

 

3- بین تعهد هنجاری کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی آنان رابطه وجود دارد.

 

 

4- بین تعهد مستمر کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان چهارمحال وبختیاری  با ابعاد مختلف رفتار های شهروندی سازمانی آنان رابطه وجود دارد.

 

 

1-6- تعاریف واژه ها و اصطلاحات

 

 

الف: تعاریف مفهومی

 

 

1-تعهد سازمانی: به طور کلی، تعهدسازمانی، سازه ای است که تعاریف متفاوتی از آن ارایه شده است. به عنوان نمونه مارو(1999) بیش از 25 مفهوم مرتبط با تعهد سازمانی را مشخص کرد. پورتر و همکاران (1974)، تعهد را بدین صورت تعریف کردند:  میزانی که یک فرد، خود را متعلق به سازمانی می­داند و خود را با آن تعیین هویت می کند آن ها از انگیزش، تشخیص ارزش های سازمان و میزان تمایل کارکنان به عضویت در سازمان، برای سنجش و اندازه گیری آن استفاده کردند (پورتر، 1974: 604).

 

 

2-رفتار شهروندی سازمانی: اورگان رفتار شهروندی سازمانی را به­عنوان رفتار های فردی و اختیاری می­داند که به صورت مستقیم و آشکار به­وسیله سیستم رسمی پاداش سازمان تعریف نشده­اند و در مجموع کارآیی سازمان را افزایش می­دهند. اختیاری بدین معنا که این رفتار جزء شرح وظایف شغلی و یا رفتارهای نقشی نیست و در تعهد استخدامی کارمندان قرار نگرفته است و کوتاهی در آن هیچ­گونه تنبیهی را به­دنبال ندارد (پادساکوف و همکاران، 2006: 520).

 

 

ب: تعاریف عملیاتی

 

 

رفتار شهروندی سازمانی  با استفاده از پرسشنامه 24 سئوالی پادساکف، مکنزی، مورمن و فتر که1990 درسال ساخته شده و پنج بعد نوع دوستی 4سئوال(21،22،23،24). وظیفه شناسی 5سئوال(1،2،3،4،5).ادب ومهربانی5سئوال (15،16،17،18،19،).جوانمردی5سئوال(6،7،8،9،10) و فضیلت مدنی4 سئوال(11،12،13،14)که با یک طیف لیکرت 5 گزینه ای از کاملا مخلفم تا کاملا موافقم (از 1 تا 7 )نمره وجمعا 168 نمره را به خود اختصاص می دهد سنجیده می شود.

 

 

تعهد سازمانی عبارت است از میانگین نمرات بدست آمده از پرسشنامه تعهد سازمانی مربوط به استیرز و پروتر.دارای 22 سئوال  که سئوالات 3 و 7 و 9 و 11 و 12 و 15 به طور معکوس امتیازبندی می گردند. حداقل امتیاز ممکن برای این پرسشنامه 15 و حداکثر امتیاز 110 می باشد. امتیاز بالاتر بیانگر تعهد بالاتر  فرد نسبت به سازمان است. این پرسشنامه توسط موادی، استیرز و پورترتهیه گردیده است (مقیمی ،1389).

 

 

1-7-  قلمرو تحقیق

 

 

1-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق

 

 

در این تحقیق، بررسی رابطه بین تعهد سازمانی با رفتارهای شهروندی سازمانی، به عنوان قلمرو موضوعی انتخاب شده است.

 

 

1-7-2- قلمرو مکانی تحقیق

 

 

قلمرو مکانی این تحقیق  شامل اداره کل ورزش و جوانان استان چهار محال و بختیاری می باشد.

 

 

1-7-3- قلمرو زمانی تحقیق

 

 

این تحقیق فاصله زمانی  نیمه دوم سال 1391 تا پایان نیمه اول1392 را به عنوان قلمرو زمانی مورد بررسی قرار می دهد.

امروزه عوامل زیادی بر بقاء سازمان­ها و پیشرفت کشورها تأثیر می گذاردکه به نوبه خود به سرعت تغییر می­کنند. از طرفی تمام سازمان­ها در جهت افزایش بهره وری و اثربخشی اقدام می نمایند. درک عدالت در سازمان یک اصل و اقدام اساسی برای اثربخشی و کارکرد مؤثر سازمان­ها و همچنین رضایت مشتری است. بدون ایجاد زمینه برای درک این عامل مهم در سازمان­ها، انگیزش و هدایت افراد سازمانی امری مشکل برای مدیران است. درک بی عدالتی از رفتار مدیران و مسئولین باعث می­شود تا افراد بطور منفی نسبت به مسئولین و سرپرستان واکنش نشان داده و تعهد کمتری نسبت به آنان از خود بروز دهند و زمینه بروز خشونت در محیط کار را فراهم کند.

 

با اینکه موضوع عدالت در ورزش از دیرباز مورد توجه افراد فعال در این حوزه بوده، ولی تحقیقات کمی در این رابطه انجام شده است. ادارات کل ورزش و جوانان نقش مهمی در توسعه ورزش کشور برعهده دارند. بدیهی است کارکنان شاغل در آنها می­توانند در موفقیت یا عدم موفقیت این سازمانها و به تبع آن در موفقیت ورزش کشور تأثیرگذار باشند. در سازمانهای ورزشی نیز آگاهی از وضعیت عدالت در سازمان و تلاش در جهت بهبود آن از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند موجبات رشد و تعالی نیروی انسانی کل سازمان و درنهایت ورزش کشور را فراهم سازد.

 

 

عدالت سازمانی، به شیوه­های رفتار با کارکنان می­پردازد، به نحوی که آنها احساس کنند به صورت عادلانه با آنها رفتار شده است؛ یا به عبارت دیگر، تلاش در جهت تشریح و توضیح نقش عدالت در محیط کار به عنوان عدالت سازمانی شناخته می­شود. ادراک بی عدالتی اثرات مخربی بر روحیۀ کار جمعی دارد؛ زیرا اهتمام نیروی انسانی و انگیزش کارکنان را تحت الشعاع خود قرار می­دهد. بی عدالتی و توزیع غیر منصفانه دستاوردها و ستاده های سازمان موجب تضعیف روحیۀ کارکنان و تنزل روحیه تلاش و فعالیت در آن ها می­شود. از اینرو، رعایت عدالت به ویژه در برخی رفتارهای مدیریت با کارکنان (توزیع پاداش ها، روابط سرپرستی، ارتقاء ها و انتصاب) برای کارکنان حائز اهمیت است(پورسلطانی و همکاران، 1390).

 

 

از آنجایی که عدالت سازمانی از مهمترین عوامل مؤثر برای بقا و پایداری جریان توسعه سازمان و حفظ سلامت و پیشرفت در بلندمدت به حساب می آید و موجب افزایش تعهد، نوآوری، نگرش مثبت، تعلق خاطر، کاهش تاخیر ورود و خروج، غیبت و جابجایی و… می­شود به همین دلیل امروزه عـدالت سازمانی به مانند  سایر متغیرهای مهم در رفتار سازمانی مانند رضایت شغلی، تعهدسازمانی و…. در متون مدیریت جایگاه ویژه­ای پیدا کرده است و نیز از آنجایی که افزایش عدالت سازمانی باعث افزایش کارایی، عملکرد و رضایت می­گردد، و با فرایندهای حیاتی سازمانی مانند تعهد و رضایت و عملکرد سازمانی ارتباط دارد اهمیت آنها به وضوح دیده می­شود سازمان­های امروزی در واقع مینیاتوری از جامعه بوده و تحقق عدالت سازمانی در آنها به منزله تحقق عدالت در سطح جامعه است. مدیران در سازما­نهای امروزی نمی­توانند نسبت به این موضوع بی تفاوت باشند، چرا که عدالت به مانند سایر نیازهای انسان به عنوان یک نیاز مطرح بوده است (حسین زاده و همکاران، 1386).

 

 

 

بنابراین از جمله وظایف اصلی مدیریت حفظ و توسعه رفتارهای اثر بخش از جمله رفتارهای عادلانه در مدیران و احساس عدالت در کارکنان است. در فرایند توسعه رفتارهای عادلانه و مهم تر از آن شکل دادن احساس عدالت در کارکنان، شناخت چگونگی تأثیرگذاری رفتارهای مبتنی بر عدالت بر رفتارها ی سازمانی و از آن جمله تعهدسازمانی، رضایت شغلی، رفتارهای مدنی سازمانی و رفتارها ی انگیزشی کارکنان مهم می‌باشد (اسماعیلی، 1386).

 

 

از سویی دیگر، خشونت در محیط کار، معضلی جهانی است که شیوع آن پیوسته در حال افزایش است (ویتینگتون و ویکر، 1996) و به اشکال مختلف خود را نشان می‌دهد (فارینکو، 2006)، که عبارت اند از: خشونت کلامی ؛ مانند ناسزا گفتن، توهین کردن و شاخ و شانه کشیدن. خشونت فیزیکی؛ مانند آسیب رساندن، هل دادن، چاقو زدن، کتک زدن و لگد زدن و خشونت روانی؛ مانند شایعه سازی، مسخره کردن، مشاجره و مزاحمت تلفنی. البته میل به بروز خشونت در محیط های کاری به شکل‌های دیگری از جمله تخریب دارایی‌ها، دزدی، درگیری، زورگویی، تجاوز به عنف، آتش افروزی عمدی و قتل‌های مرتبط به کار نیز خود را نشان می‌دهد (فلسون، 2006 ؛ مارتینکو، دوگلاس و هاروی، 2006).

 

 

خشونت در محیط کار دارای پیامدهای جسمی، روانی و مالی است و آنچه که اهمیت بیشتری دارد، تکرار این گونه وقایع است که باعث ایجاد آسیب جدی فرد، محیط و روند کار می گردد (مهداد و همکاران، 1392). مهمترین تأثیرات  جسمی و روانی اعمال خشونت آمیز بر کارکنان عبارت اند از؛ ناراحتی، ناامیدی، ترس، فرسودگی، احساس ناامنی، تمایل نداشتن به ادامه کار و حتی آسیب های جسمی (رحمانی و همکاران، 1388). همچنین خشونت می‌تواند تبعاتی نیز برای سازمان به همراه داشته باشد که عبارت اند از؛ کاهش روحیه کاری، عصبانیت، غیبت، تغییر شغل، استرس شغلی، کاهش بهره‌وری، ناتوانی و… (قاسمی و همکاران، 1386 ). از طرفی دیگر رفتارهای خشونت آمیز در سازمان­ها، می­تواند هزینه های اقتصادی و اجتماعی مثل خسارت‌های بیمه و کاهش اعتبار را نیز به همراه داشته باشد(گالپرین و بورک، 2006).

 

 

توجه به اجرای عدالت در سطوح ورزشی نقشی بالاتر از مادیات و فراتر از دیگر امکانات داراست. بی تردید از بهترین و والاترین ایجاد انگیزه جهت تلاش ورزشکاران، مسئولان، مدیران و مربیان و قهرمانان برای تعالی و پیشرفت و رسیدن به حق خویش بر مبنای قابلیت و لیاقت کاردانی و کوشش آنان است. در سازمان ورزش و جوانان به عنوان سازمان اصلی متولی ورزش کشور که عملکرد آن در کلیه ابعاد ورزش از تربیتی و همگانی گرفته تا قهرمانی و حرفه­ای تأثیرگذار است و عملکرد آن زمینه­ساز دستیابی به اهداف تربیت بدنی و ورزش است و توجه به مسأله عدالت و کاهش خشونت در محیط کار ضروری است. با توجه به آنکه متغیرهای یاد شده از عوامل مؤثر در عملکرد سازمان هاست و با توجه به عدم انجام پژوهش در این زمینه در سازمان ورزش و جوانان، در این پژوهش این سؤال مطرح می­شود که آیا رابطه­ای بین عدالت سازمانی و خشونت در محیط کار در اداره کل ورزش و جوانان استان فارس انجام می­شود، وجود دارد؟

 

 

1-3- ضرورت و اهمیت پژوهش

 

 

مسأله خشونت در محیط کار تا آنجا مهم است که « بحران تمدن » نامیده می شود(بی لانت، 2002؛ به نقل از مهداد و همکاران، 1392). با این حال ابعاد واقعی مشکل خشونت درمحیط کار به خوبی مشخص نشده و مطالعات اخیر نشان می دهد که چهره کنونی خشونت در محیط کار، تنها قله یک کوه یخی عظیم است (قاسمی و همکاران، 1386 ). اشاعه رفتارهای خشونت بار در بین کارکنان، در سازما نهایی که باید مورد وثوق و اعتماد مردم باشند، اعتماد عمومی را خدشه دار و در کارکردهای عمومی این سازمان ها اختلال ایجاد می کند. بنابراین ضروری است، رفتارهای خشونت آمیز کارکنان و علل بروز رفتارهایی همچون پرخاشگری نسبت به همکاران و مدیران، به رسمیت نشناختن اختیار و اقتدار مدیران و زیر پا گذاشتن مقررات سازمان ریشه­یابی شود(جلینک و اهرن، 2008؛ به نقل از مهداد و            همکاران، 1392). تا با برطرف کردن، عوامل به وجودآورنده آنها و تقویت عوامل بروز رفتارهای مؤثر، کارآمد و شهروندی، کارایی و اثربخشی سازمان افزایش یابد. در این پژوهش عدالت سازمانی به عنوان عامل بوجود آورنده رفتار مؤثر در نظر گرفته شده است.

 

 

از دیدگاه استفن (2008) خشونت در افراد شاغل با پیامدهایی برای خود فرد، سازمانی که در آن کار می­کند و همین طور جامعه همراه است. پیامدهایی نظیر کاهش بهره­وری، افزایش غیبت از کار، کاهش رقابت­پذیری برای سازمان؛ بروز افسردگی، اختلالات روان تنی (سایکوسوماتیک) و اختلال اضطراب، برای خود فرد و تحمیل هزینه های درمانی و بازنشستگی زودتر از موعد به جامعه، که همگی هزینه­های قابل ملاحظه‌ای به فرد، سازمان و جامعه تحمیل می­کند (مهداد و همکاران، 1392).

 

 

توجه به اجرای عدالت در سطوح ورزشی نقشی بالاتر از مادیات و فراتر از دیگر امکانات داراست. بی تردید از بهترین و والاترین ایجاد انگیزه جهت تلاش ورزشکاران، مسئولان، مدیران و مربیان                و قهرمانان برای تعالی و پیشرفت و رسیدن به حق خویش بر مبنای قابلیت و لیاقت کاردانی و کوشش آنان است.

 

 

لذا، عدالت به عنوان پیش شرط اساسی برای ارضا نیازها وموفقیت در یک سازمان درغالب جزئی­ترین مؤلفه‌ها نظیر عدالت توزیعی،رویه ای، تعاملی یاد شده است.  عدالت توزیعی را به عادلانه بودن پیامدها و نتایجی که کارکنان دریافت می‌کنند نسبت می­دهند. عدالت رویه­ای را به عادلانه بودن فرایند تصمیم­گیری برای تخصیص بروندادها و عدالت تعاملی را رفتار بین شخصی شامل اعتماد در روابط و رفتار افراد با تواضع واحترام می دانند. چنانچه مدیران سازمان­ها بدنبال پیشرفت وبهبود سازمان هستند باید قادرباشند درک عدالت درسازمان رادرکارکنان خود ایجادکنند. مدیران با مطالعه ابعاد عدالت و با دست یابی به شناخت مناسب از نحوه تأثیرگذاری آن برابعاد گوناگون کارسازمان، این امکان را می‌یابند که اقدامات مناسب‌تری را جهت توسعه احساس عدالت در سازمان، برنامه‌ریزی و مدیریت نماید (سید جوادین و همکاران،1387).

 

 

مطالعه عدالت در محیط­های کاری در سال­های اخیر رشد چشم گیری داشته است (ژانگ و همکاران، 2009). تحقیقات نشان داده اند که فرآیندهای عدالت نقش مهمی را در سازمان ایفا می‌کنند و چگونگی برخورد با افراد ممکن است که باورها و احساسات و نگرش‌های افراد را تحت  تأثیر قرار دهد. به علت گستردگی پیامدهای رعایت عدالت، بررسی اثرات درک از عدالت در سازمان‌ها توجه بسیاری از محققان منابع انسانی، رفتار سازمانی و روانشناسی سازمانی / صنعتی را به خود جلب کرده است (بیش و همکاران، 2004). عدالت سازمانی مربوط به دیدگاه کارکنان می‌شود که آیا سازمان با آنها با عدالت برخورد می­کند یا نه؟ (آبو ایلانین،2010).

 

 

تحقیقات مربوط به عدالت سازمانی نشان داده بطور بالقوه بسیاری از متغیرهای  مربوط به رفتار مدنی سازمانی را عدالت سازمانی تبیین می­کند و یکی از مهمترین پیامدهای عدالت سازمانی که اخیراً مورد توجه قرار گرفته است. رفتار مدنی سازمانی و حیطه­های مختلف آن می‌باشد(شکرشکن و نعامی، 1385). رفتار مدنی سازمانی رفتاری است که به قصد کمک به همکاران یا سازمان بوسیله فرد انجام می‌گیرد            ) هوف وهمکاران،2008).

 

 

علی‌رغم این واقعیت که نیاز مبرم به مطالعه خشونت در محیط‌های کاری ایران وجود دارد، اما به استناد بررسی‌های انجام گرفته در منابع علمی معتبر تاکنون در ارتباط با دلایل شکل‌گیری خشونت و عوامل پیشگیری از آن در محیط‌های ورزشی کشورمان پژوهشی انجام نگرفته است.، و از آنجایی که مرور ادبیات پژوهشی نشان‌دهنده‌ی وجود رابطه منفی قوی میان ابعاد عدالت سازمانی ادراک شده با خشونت در محیط کار می‌باشد، بنابراین ضرورت انجام این پژوهش با هدف پاسخ‌گویی به این سؤالات که: آیا میان ابعاد عدالت سازمانی ادراک شده (توزیعی، رویه‌ای و ارتباطی) با میل به بروز خشونت و اشکال آن در کارکنان رابطه‌ای وجود دارد؟ و کدام یک از ابعاد عدالت، پیش بین انواع خشونت در محیط کار می‌باشد؟ احساس گردید. همچنین، از آنجایی که براساس نظریه‌های انتظار- ارزش (فذر، 1982)، کنش مستدل (فیشبین و آجزن، 1975)، و رفتار برنامه‌ریزی شده (آجزن، 1991) به نقل از بهنر و وانکه (2002)، میل به انجام رفتاری خاص لزوماً به انجام همان رفتار منتهی نمی‌گردد، بلکه وابسته به پیامدهای رفتار و ارزیابی ما از آن پیامدها دارد، بنابراین مسأله اصلی این تحقیق، بررسی رابطه­ای بین عدالت سازمانی و خشونت در محیط کار در اداره کل ورز

با توجه به پیشرفت بسیار سریع علوم و تکنولوژی در عصر حاضر، تربیت بدنی نیز به عنوان یک علم کامل و جامع در دنیا مطرح و در حال پیشرفت و ترقی است. همچنین توسعه ی ورزش ازموضوعات مهم در توسعه‌ی ملی است و توسعه آن نیز شبیه دیگر زمینه ها در محورهای مختلفی روی می دهد. (قاسمی1384) ورزش به معنای رایج امروزی نمودی نو است. ورزش موجب افزایش نشاط و بهره وری می‌شود. امروزه در میان صاحب نظران دیگر بحث اهمیت و ضرورت ورزش و توجیه آن برای مردم مطرح نیست، بلکه برنامه ریزی و سرمایه‌گذاری در این امر به منظور پاسخگویی به نیازهای اجتماعی به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر درآمده است. بی تردید با تدوین سیاست ها و خط مشی های راهبردی، هماهنگی بین مجموعه نهادها، سازمانها و دستگاههای اجرایی مرتبط با ورزش، تامین منابع مادی و انسانی در حوزه های مختلف ورزشی و اجتناب از کارهای موازی و نظارت کافی بر فعالیتهای ورزشی می توان شاهد رشد و توسعه‌ی ورزش در سطوح مختلف بود. کارشناسان و متخصصان فعال در زمینه تربیت بدنی وتندرستی، پرداختن به امر ورزش را به عنوان یک اصل مهم و جدانشدنی از زندگی برای تمامی افراد جامعه دانسته و به آن به عنوان یک نیاز اصلی نگاه می کنند. (سیدعامری 1392) از این رو پرداختن افراد جامعه به ورزش هایی که دامنه شمول بیشتری دارند و افراد از طبقات مختلف  بتوانند شرکت کنند مهم می باشد. با توجه به اینکه ورزش والیبال رشد و توسعه‌ی چشمگیری در سطح جهان داشته و به عنوان محبوب ترین و پرطرفدارترین ( از نظربازیکن و تماشاچی) و نیز به لحاظ خصوصیاتی که دارد یکی از هیجان انگیزترین رشته های ورزشی امروز دنیاست و به عنوان یک ورزش اجتماعی می تواند در رشد و شکوفایی استعداهای نهفته، توسعه و بهبود قابلیت های جسمانی، روانی کودکان و نوجوانان سودمند واقع شده و از این نظر نقش موثری را در تندرستی عمومی جامعه ایفا نماید. (صفاری 1380) بنابراین محقق بر آن است با بررسی و شناسایی موانع و محدودیتهای توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی در پنج بعد اقتصادی، مدیریتی واجرایی، انسانی ومحیطی، نگرشی حمایتی ، امکاناتی و تجهیزاتی  زمینه توسعۀ هر چه بیشتر والیبال و افزایش تعداد ورزشکاران و در مجموع افزایش فعالیت های ورزشی در سطح همگانی و قهرمانی در این رشته ورزشی محبوب و مردمی فراهم شود و با برطرف کردن محدودیت های احتمالی، به توسعه کمی وکیفی ورزش والیبال در سطح استان و کشور منجر گردد. با توجه به نتایج تحقیقات گذشته برنامه های مختلفی برای توسعه‌ی والیبال به کار گرفته شده است و در برهه های زمانی مختلف دلایل متفاوتی برای توسعه نیافتگی برخی رشته های ورزشی بیان شده است اما با وجود سابقه بسیار طولانی ورزش والیبال در استان آذربایجان غربی و هواداران بی شمار این رشته، متأسفانه در سطوح رقابتی و قهرمانی موفقیت چندانی نداشته است و تعداد بازیکنان والیبال در سطوح قهرمانی و حرفه‌ای در رده‌ی بزرگسالان اندک است و به دلیل تعداد کم باشگاه ها و حمایت چند باشگاه ، همواره جمعیت زیادی از علاقه مندان ورزش والیبال از ادامه‌ی فعالیت و بازی در باشگاه ها باز می مانند و با عدم وجود فضای رقابتی بین باشگاه ها اغلب با کاهش انگیزه ی تیم داری مواجه اند. از طرف دیگر با توجه به اینکه والیبال یک ورزش دانشگاهی است، با وجود عدم موفقیت عینی و ملموس والیبال استان تحقیقات کمتری مبتنی بر اصول علمی و جامع در سطح استان انجام شده و اکثر تحقیقات انجام شده برروی متغیرهای رفتار سازمانی و ویژگی های جسمانی و روانی مربیان و بازیکنان بوده است.

 

بنابراین سوال اصلی پژوهش این است که چه موانع و محدودیت هایی در زمینه توسعه ورزش والیبال استان آذربایجان غربی وجود دارد؟ و اینکه چه راهکارهایی برای رفع این موانع و محدودیت ها و توسعه کمی و کیفی والیبال استان می توان در نظر گرفت؟

 

 

 

1- 3  اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

 

امروزه فراگیر شدن ورزش به عنوان ابزاری برای توسعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … مطرح است. لزوم تبیین عوامل مؤثر در رشد و توسعه ی این ابزار می تواند در نیل به اهداف و سیاست های استراتژیک کشور مؤثر واقع شود (قالیباف،1389). ورزش پدیده ای است که امروزه غالب مردم به آن گرایش زیادی دارند و ابعاد گوناگون آن به عنوان مبحثی مهم در محافل مختلف مورد توجه است. امروزه دیگر ورزش یک بعدی نیست و حوزه های مختلف اقتصادی، فرهنگی و علمی را در درون خود جمع کرده، به همین دلیل حوزه تأثیرگذاری ورزش در دنیای امروز فراتر از گذشته شده است (سلیمی و همکاران1391). در بین رشته های مختلف ورزشی ، ورزش والیبال به دلیل اینکه اساسش یک بازی اجتماعی برای همه افراد، با هر سن و سالی و برخورداری از جنب و جوش، سلامت و ایجاد روحیه شاد و اجتماعی است. والیبال به عنوان ورزشی جذاب و مفرح در سرتاسر جهان علاقمندان زیادی را به خود جذب نموده و روز به روز بر شیفتگان آن اضافه می گردد و محبوبترین و پرطرفدارترین و نیز به لحاظ خصوصیاتی که دارد یکی از هیجان انگیزترین رشته های ورزشی امروز دنیاست و در نزد مردم دنیا جزو پنج ورزش محبوب شناخته می‌شود ( آگوستا هرناندز 1387). همچنین از خصوصیات بارز این رشته ورزشی می توان به این نکته اشاره داشت که در بعد پرورشی، همگانی، قهرمانی و حرفه ای دارای قابلیتی است که در همه سنین از نوجوانی تا کهنسالی می توان به آن پرداخت.

 

رشته ورزشی والیبال به دلیل اهمیت، محبوبیت و علاقمندان خاصی که در این استان به خصوص در شهر ارومیه دارد؛ نه تنها اولین ورزش محبوب آنها بلکه عشق و بخشی از زندگی شان محسوب می شود. اما متأسفانه با وجود قدمت دیرینه‌ی والیبال در سطح استان ، موفقیت های چندانی نداشته و حضور این استان در سطح کشور کم رنگ به نظر می رسد و همیشه این موضوع مطرح بوده که باتوجه به علایق محلی

 و وجود طرفداران بی شمار، دلیل عدم موفقیت والیبال استان چه چیزی می باشد و چرا با وجود اهمیت والیبال در بین عموم مردم استان، برنامه ریزی های زیربنایی برای رشد و توسعه و احیای ورزش والیبال در این استان صورت نمی گیرد و سرانجام باید بررسی کرد چرا این استان با وجود سابقه دیرینه در والیبال وجهه‌ی اصلی خود را پیدا نکرده است؟

 

 

 

بررسی ها نشان می دهد پژوهش یا مطالعاتی در این زمینه انجام نشده و معدود پژوهش های صورت گرفته نیز تنها حوزه هایی خاص مثل متغیرهای جسمانی و روانی بازیکنان و مربیان را پوشش داده اند.و پژوهشی جامع در مورد موانع توسعه و ارائه راهکارهای توسعه ای براساس محدودیتهای موجود صورت نگرفته است. بنابراین باتوجه به فرصت های موجود و استقبال و علاقه مردم، ضرورت پژوهشی علمی با استفاده از نظرات متخصصان این حوزه برای شناسایی موانع توسعه والیبال و برنامه ریزی زیربنایی و علمی برای بهبود وضعیت آشفته والیبال و توسعه همه جانبه این رشته ورزشی محبوب ومردمی استان ضروری به نظر می رسد.

 

 

 

بنابراین محقق در این پژوهش امیدوار است  با بررسی موانع توسعه ورزش والیبال در استان آذربایجان غربی در پنج بعد مختلف، راهکارهای متناسب با ابعاد اقتصادی، مدیریتی و اجرایی، انسانی ومحیطی، نگرشی حمایتی و امکاناتی و تجهیزاتی در اختیار هیئت والیبال و مسئولان ورزش استان و دست اندرکاران ورزش والیبال در باشگاه ها و مدارس قرار گیرد.

 

 

 

1- 4 فرضیه های تحقیق

 

 

 

1- 4- 1  فرضیه اصلی تحقیق(سوال اصلی تحقیق)

 

 

 

موانع و محدودیتهای توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

1- 4- 2  فرضیه های فرعی تحقیق(سوالات فرعی تحقیق)

 

 

 

1- موانع و محدودیت های امکاناتی ‌وتجهیزاتی توسعه والیبال دراستان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

2- موانع و محدودیت های مدیریتی و اجرایی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

3- موانع و محدودیت های نگرشی و حمایتی مسئولین توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

4- موانع و محدودیت های اقتصادی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

5- موانع و محدودیتهای انسانی و محیطی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

6- راهکارهای لازم جهت توسعه ورزش والیبال استان آذربایجان غربی کدامند؟

 

 

 

1 – 5 اهداف تحقیق

 

 

 

1-5- 1 هدف کلی تحقیق

 

 

 

بررسی موانع و محدودیتهای توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی

 

 

 

1- 5 – 2 اهداف جزئی تحقیق

 

 

 

1- بررسی و تعیین موانع و محدودیتهای امکاناتی و تجهیزاتی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی

 

 

 

2- بررسی و تعیین موانع و محدودیتهای مدیریتی و اجرایی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی

 

 

 

3- بررسی و تعیین موانع ومحدودیتهای نگرشی وحمایتی مسئولین توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی

 

 

 

4- بررسی و تعیین موانع و محدودیتهای اقتصادی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی

 

 

 

5- بررسی و تعیین موانع و محدودیتهای انسانی و محیطی توسعه والیبال در استان آذربایجان غربی

 

 

 

6- ارائه راهکارهای لازم جهت توسعه ورزش والیبال استان آذربایجان غربی

 

 

 

1- 6  تعریف واژه های اختصاصی

 

 

 

1- 6- 1  تعریف نظری

 

 

 

ورزش: نوعی بازی سازمان یافته است که در آن تمرین و حرکات به منظور تقویت قوای جسمانی و روحی و کسب مهارت اجرا می شود (مظفری و سلطانی 1386).

 

 

 

ورزش: فعالیتها یا مهارت های جسمانی گفته می شود که بر پایه ی یک رشته قوانین مورد توافق همگانی و با اهداف تفریحی، یا برای مسابقه، نشاط شخصی، دستیابی به ورزیدگی، مهارت جویی یا آمیزه ای از این اهداف انجام می گیرد ( قالیباف 1389)

 

 

 

والیبال: ورزشی گروهی است که در آن بازیکنان در دو تیم شش نفره در دو سوی توری قرار می‌گیرند و تلاش می‌کنند تا طبق قوانین بازی، توپ را از روی تور در زمین تیم مقابل فرود آورند. (فدراسیون والیبال)

 

 

 

موانع و محدودیت ها: منظور از موانع و محدودیت ها در پژوهش حاضر مشکلی است که پیش رو قرار گرفته و برای رسیدن به هدف، باید از میان برداشته شود؛ به بیان دیگر سدی که بین وضعیت موجود و مطلوب قرار گرفته است و برای دستیابی به وضعیت مطلوب، باید از میان برداشته شود؛ بنابراین موانع و محدودیت ها، عواملی هستند که ما را از رسیدن به اهداف باز می دارند یا از آنها دور می سازند.

افزایش پیچیدگی های شناختی – تحلیلی از بازار، استیصال مدیران را در پاسخگویی به این تحولات با استمداد از سبک های سنتی به همراه خواهد داشت. روشن است که تصمیم گیری کارآمد نیاز به کسب معرفت و شناخت بازار دارد که این امر در سایه ی فرهنگ بازارگرایی  سازمان محقق می گردد. (کفاش پور، 1388).

 

 

کاتلر (2003) به بازارگرایی به عنوان مرحله نهایی توسعه یک سازمان بازرگانی نگاه کرده است و معتقد است که گرایش بازار در امتداد توسعه ی گرایش های مختلف بازرگانی به وجود آمده است. بازارگرایی بر پایه تفکر بازاریابی ایجاد شده است و تفکر بازاریابی زیربنای فلسفی آن را تشکیل می دهد.

 

 

به طور کلی بازارگرایی عبارت است از: فرهنگ سازمانی که به صورت بسیار کارآ و اثربخش به خلق رفتارهایی می پردازد که به منظور خلق ارزش های افزونتر برای مشتریان در نتیجه ارتقای عملکرد تجاری شرکت لازم و ضروری است ( نارور و اسلاتر ، 1990).

 

 

اکثر محققان بازاریابی معتقدند که معیارهای ذهنی عملکرد مانند رضایت مشتری، وفاداری مشتری و … عاملی مهم و موثر در معیارهای عینی عملکرد مانند حاشیه سود و … است. بسیاری از فعالیت های بازاریابی مستقیما بر عملکرد مشتری مانند رضایت و وفاداری مشتری تاثیر می گذارد. بر این اساس عملکرد کسب و کار از سه جزء تشکیل شده است که عبارتند از عملکرد بازار، عملکرد مشتری و عملکرد مالی. در عملکرد مشتری بر وفاداری و رضایت مشتری و در عملکرد بازار بر مقدار فروش، رشد فروش و سهم بازار و در عملکرد مالی بر سود و حاشیه سود تاکید می شود. پژوهشگران بازاریابی از معیارهای فوق به طور مکرر استفاده کرده اند. همچنین پژوهشهای متعدد هم نشان دهنده روایی و پایایی آن است.

 

 

با پیچیده تر شدن وضعیت کسب و کار شرکت های ورزشی و نوآوری های جدید در فرایندها، محصولات، خدمات و وجود رقابت شدید در بین شرکت ها، این سؤالها در ذهن بازاریابان و مدیران شرکتها مطرح می شود که مشتریان آنها چه نیازهایی دارند؟ خواسته های آنان چیست؟ رقبای آنها کدامند؟ چگونه می توان سازمان را در مقابل بازار هوشیار نمود؟ چگونه می توان نیازها و خواسته های مشتریان را به گونه ای بهتر از رقبا برآورده نمود ؟ بهترین طریق برآوردن نیازهای مشتریان چیست؟ چگونه می توان بهترین بازده و عملکرد مطلوب را از قابلیت های بازاریابی و هوشمندی نسبت به بازار و ایجاد فرهنگ بازارگرایی بدست آورد؟

 

 

در عصر حاضر صنعت ورزش از ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دارای اهمیت بسیار بالایی است. شرکت های ورزشی امروزه نقش بسیار پر اهمیتی در توسعه صنعت ورزش دارند. وجود پروژه‌های درآمدزایی در ورزش مانند بخش‌های تولید لباس و کالای ورزشی، واردات و صادرات کالاهای ورزشی از جمله امروزه واردات دستگاه‌های پیشرفته بدن‌سازی و علی‌الخصوص واردات مکمل‌های غذایی ورزشی از طریق فدراسیون و شرکت‌های خصوصی، تبلیغات فعالیت‌های عمرانی، برگزاری سمینارها و جشنواره های ورزشی و… از جمله بخش‌های پردرآمدی است که می‌تواند میلیاردها تومان سود را برای گردانندگان امروز ورزش کشور به ارمغان بیاورد.

 

با توجه به گستردگی روز افزون شرکتهای ورزشی و افزایش تعداد رقبا ارائه عملکرد مناسبتر می تواند موجب پیش افتادن شرکتهای ورزشی از رقبای داخلی و حتی خارجی شود. باید به این امر توجه داشته باشیم که بازارگرایی طی تحقیقات انجام گرفته در سایر صنایع می تواند به شکل مستقیم و غیر مستقیم بر عملکرد آنها تاثیر بگذارد. همچنین در عرصه تولید و خدمات باید بیاد داشت که نوآوری یک عامل اساسی در ایجاد رقابت در سطح جهانی است که منجر به رشد سازمانی می شود. این عامل موفقیت آینده را در بر دارد و همانند موتوری است که به شرکت ها اجازه می دهد در اقتصاد جهانی از کارآیی مستمری برخوردار شوند. لین و همکاران (2004) بیان کردند که شرکت ها بایستی بتوانند جریانی از محصولات و فرایندهای جدید را ایجاد کرده، تا از تکنولوژی بیشتری استفاده کنند و در عین حال در جهت ماندگاری و دوام خود گامی به پیش نهند. به همین منظور هدف از این مطالعه تعیین سهم پیش بینی عملکرد کسب و کار شرکتها و موسسات ورزشی از طریق مولفه های بازارگرایی و نوآوری می باشد. در واقع این تحقیق به دنبال پاسخ به پرسشهایی نظیر این پرسش می باشد؛ آیا مولفه های بازارگرایی و فرهنگ نوآوری می توانند عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی را پیش بینی کنند؟

 

 

  1-3  اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

نتایج تحقیقات مختلف نشان می دهد که تغییرات پر شتاب و مستمر محیطی، رقابت فشرده بین شرکت ها، تنوع و نوآوریهای روز افزون در محصولات و خدمات، تنوع نیازهای مصرف کنندگان، رشد تجارت الکترونیک، عدم تفاوت زیاد بین سلایق و ترجیحات فرهنگی، قانون زدایی در صنعت، خلق بازارهای واحد، جهانی شدن تمام جنبه های4P، افزایش انتظارات مشتریان از قیمت و کیفیت، بیشتر شدن خواسته های مشتری، دانش بیشتر مشتری از طریق IT، توسعه شبکه ها و گروه های خرید، فروش چند کاناله، اشباع بسیاری از بخش های بازار، توجه بیشتر بر نگهداری مشتری تا جذب آن، رقابت بر تصاحب سهم بازار، وجود تفکر سیستمی بجای تفکر تک محصولی بواسطه تغییرات تکنولوژی در پردازش، تولید بر اساس مشخصات و خواسته های مشتری، ارتباط بیشتر با مشتری و توجه بیشتر نسبت به تعهد او، افق زمانی فشرده تر، تغییرات سریع تر، وجود سیستم های تولید انعطاف پذیر، سرعت و پیشرفت در تحویل کالا، تأکید بر زمان به عنوان عنصر اساسی و حیاتی در مزیت رقابتی، نزدیک شدن سازمان به مشتریان، تجدید ساختار شیوه های بازاریابی، طراحی مجدد فرآیند های کاری با تأکید بر مشتری، تأکید شرکت های پیشرو بر توسعه بازار، الزام تغییرات استراتژیک در ساختار سازمانی، بازار نگر شدن سازمان ها، مشارکت بیشتر مشتری، وجود تغییرات کارکردی و عملیاتی از طریق تخصصی شدن و ارزیابی مستمرعملکرد و بازار، واکنش سریع نسبت به تغییرات بازار، پرورش مداوم خلاقیت با جمع آوری خواسته های بازار، رقابت مداوم و تأکید توأم کارایی و اثربخشی و …. از مهمترین چالشهای جدید سازمانها و فعالیتهای بازاریابی شرکت هاست. چالشهای ذکر شده از یک طرف و تأکید شرکت های پیشرو بر مشتری گرایی، تولید محصول برتر نسبت به رقبا و ماورای ذهن مصرف کننده از طرف دیگر، شرکت ها را بر آن می دارد که به صورت دقیقی به مدیریت مشتری بپردازند و در این راه از رویکردهای جدید یاری بجویند( آگوستو و همکاران ، 2009).

 

 

یکی از این رویکرد های جدید مفهوم بازاریابی است. برای اینکه بتوانیم مفهوم بازاریابی را در سازمان حاکم سازیم، لازم است از مفاهیم عملیاتی آن یعنی بازارگرایی استفاده کنیم.  بازارگرایی مستلزم تمرکز بر مشتری از طریق رهبری و مدیریت سازمان، ایجاد تغییرات فرهنگی از بالا به پایین، تجدید ساختار سازمانی از طریق تشکیل تیم های متمرکز بر مشتری و چند وظیفه ای، برقراری ارتباط دو طرفه با مشتری است. تحقیقات متعدد نشان دهنده وجود رابطه مثبت بازارگرایی با عملکرد است بخصوص اگر از متغیرهای میانجی چون نوآوری، رضایت مشتری، کارآفرینی، یادگیری سازمانی، فرهنگ سازمانی و … استفاده شود. تحقیق حاضر به تعیین سهم مولفه های بازارگرایی بر عملکرد کسب و کار با توجه به قابلیت های بازاریابی می باشد که جامعیت رویکرد بازارگرایی در مدیریت مشتری و نوظهور بودن آن بر اهمیت موضوع افزوده است . البته باید یادآور شد که عمده تحقیقات بازارگرایی در کشورهای اروپایی و آمریکایی صورت گرفته و تحقیقات بازارگرایی در کشورهای دیگر بسیار اندک است. عمده ترین دلایل توجه به موضوع تحقیق عبارت  است از:

 

 

– رابطه مثبت بازارگرایی با عملکرد کسب و کار و نقش مهم متغیرهای میانجی در این رابطه

 

 

–  نوظهور بودن اندیشه بازارگرایی بخصوص در بحث شرکت ها و موسسات ورزشی

 

 

–  بین المللی شدن تجارت شرکت های ورزشی

 

 

– کمبود رشد بازار در شرکت ها و موسسات ورزشی

 

 

همچنین کمبود تحقیقات در این زمینه، از جمله ضروریات و اهمیت انجام چنین تحقیقاتی می باشد تا موجبات شناسایی عوامل موثر بر عمکلرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی فراهم آید و بیش از پیش شاهد شکوفایی این شرکت ها و موسسات باشیم.

 

 

به هر حال، کمک به رونق کسب و کار شرکت های ورزشی در کشور ما، از ضروریات می باشد چرا که در حال حاضر، قشر جوان بخصوص که جوانان فارغ التحصیل تربیت بدنی نیازمند یک محیط کار متناسب با تحصیل خود می باشند. شرکت ها و موسسات ورزشی یکی از

 بهترین مکان ها برای نشان دادن تخصص های فارغ التحصیلان تربیت بدنی و علوم ورزشی می باشد. پر رونق شدن کسب و کار این شرکت ها و موسسات برای بکارگیری این جوانان بسیار حائز اهمیت می باشد. بنابراین ضروری است که عوامل موثر بر عملکرد کسب و کار شرکت ها موسسات ورزشی که یکی از آنها می تواند بازارگرایی و مولفه های آن و نوآوری باشد، مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد.

 

 

1-4 اهداف تحقیق

 

 

1-4-1 هدف کلی

 

 

هدف اصلی از این تحقیق پیش بینی عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی استان فارس از طریق مولفه های بازارگرایی و نوآوری می باشد.

 

 

1-4-2 اهداف اختصاصی

 

 

1.تعیین ویژگیهای جمعیت شناختی مدیران شرکتها و موسسات ورزشی

 

 

2.تعیین سهم پیش بینی عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس از طریق مولفه های بازارگرایی.

 

 

3.تعیین ارتباط بین مشتری گرایی و عملکرد کسب و کار شرکتها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

4.تعیین ارتباط بین رقابت گرایی و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

5.تعیین ارتباط بین هماهنگی بین بخشی و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

6.تعیین ارتباط بین عملکرد مشتری و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

7.تعیین ارتباط بین عملکرد بازار و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

8.تعیین ارتباط بین عملکرد مالی و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

9.تعیین ارتباط بین ایجاد هوشمندی و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

10.تعیین ارتباط بین توزیع هوشمندی و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

11.تعیین ارتباط بین پاسخگویی و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

12.تعیین ارتباط بین نوآوری و عملکرد کسب و کار شرکت ها و موسسات ورزشی استان فارس.

 

 

 

1-5 فرضیه های تحقیق

 

 

1.بین بازارگرایی و عملکرد کسب و کار شرکت های ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

2.بین مشتری گرایی و  عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

3.بین رقابت گرایی و  عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

4.بین هماهنگی بین بخشی و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

5.بین عملکرد مشتری و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

6.بین عملکرد بازار و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

7.بین عملکرد مالی و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

8.بین ایجاد هوشمندی و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

9.بین توزیع هوشمندی و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

10.بین پاسخگویی و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

11.بین نوآوری و عملکرد کسب و کار شرکتهای ورزشی ارتباط معنی داری وجود دارد.

 

 

1-6محدودیت های تحقیق

 

 

1-6-1محدودیت های غیر قابل کنترل

 

 

1- در پرسشنامه اغلب افراد سعی میکنند تا تصویری که از خود در ذهن دارند و یا تصویر مطلوب از خویش را با ویژگیهای پرسش و سئوال انطباق دهند. این کوشش حتی بصورت ناخودآگاه هم انجام می شود و پژوهشگران را با خطاهای کیفی روبرو می سازد، بی­آنکه بتوانند صحت و سقم اطلاعات داده شده را تایید یا تکذیب کنند.

 

 

2- در پاسخگویی به پرسشنامه عواملی همچون، تمایلات، تعصبات، سن، سطح تحصیلات، درآمد، زمان، عدم توجه به تحقیقات علمی، ناراحتیهای خانوادگی و احتمال برداشتهای متفاوت آزمودنیها از سئوالات موثر خواهد بود.

 

 

3- ممکن است عواملی بیش از آنچه در این تحقیق بدان پرداخته خواهد شد در رفتار آتی مشتریان تاثیر گذار باشند که خارج از کنترل محق